Ο “άλλος”
Η
κατευθείαν σχέση με την πραγματικότητα
δεν γίνεται παρά μόνο με τη διαμεσολάβηση
του “άλλου”.
“Ο άλλος” παίρνει διάφορες μορφές κατά
την διάρκεια της ζωής του ατόμου. “Ο
άλλος” μπορεί να είναι ένα πρόσωπο, μια
ομάδα, ένας θεσμός, η κοινωνία ολόκληρη.
Η αποδοχή του εαυτού έχει σχέση με τον
“άλλον” Η αποδοχή προϋποθέτει την
παρουσία “του άλλου” σε όλα τα στάδια
της ανάπτυξης του ατόμου. Η αποδοχή
καθορίζεται πάντα από την παρουσία του
“άλλου” και αποτελεί τον πυρήνα της
κοινωνικοποίησης του. Έτσι η σχέση του
ατόμου απέναντι στον γενικό “άλλον”
καθορίζει την σχέση με τον εαυτό του.
“Ο άλλος” είναι ο φορέα της προσδοκίας
του ατόμου για αποδοχή, το ίδιο και αυτό;
για τον “άλλον”. “Μέσα από την παρουσία
του, το άτομο διαμορφώνει την ταυτότητα
του, την βιώνει, την οργανώνει και
εκφράζει μέσω αυτής εκφράζει την
κοινωνική του παρουσία “Ό άλλος”
καθορίζει την προσδοκία του εαυτού.
Για
τον Φρόιντ η συνοχή της κοινωνίας
επιτυγχάνεται χάρις των κοινωνικών
δεσμών που αναπτύσσονται ανάμεσα στα
άτομα, χάριν των ταυτοποιήσεων και της
επιρροής του άλλου. Για τον Φρόιντ, η
κοινωνία μπορεί να καταστραφεί, όταν η
δεσμοί ανάμεσα στα άτομα χάνονται και
ο καθένας βρίσκεται μόνος του απέναντι
στον κόσμο. Ο Tarde
(1973)
λέει ότι η σχέση με τον άλλον και με τον
κόσμο δημιουργείται μέσα στο άτομο και
το διαμορφώνει σαν προσωπικότητα. Έτσι
η σχέση με τον γονέα ή τον εκπαιδευτικό
έχει να κάνει με στάδια διαμόρφωσης του
παιδιού, προσφέροντας του επίσης την
δυνατότητα, να γνωρίσει τον κόσμο και
δια μέσω αυτού να δημιουργήσει την δική
του καθαρά αντίληψη για αυτόν.
“Ο
άλλος” ερχόμενος σε σχέση με το παιδί,
το επιρρεάζει στην διαμόρφωση της
αντίληψης της πραγματικότητας στην
περίπτωση που εκείνο δεν έχει ακόμα
πάρει μια θέση απέναντι στο κόσμο. Στην
αρχή της ζωής το άτομο υιοθετεί περισσότερο
τις απαντήσεις των άλλων Έτσι η θέση
του και η ιδέα της πραγματικότητας
διαμορφώνεται μέσα από την θέση και τις
ιδέες του “άλλου”. Παρατηρούμε μια
τάση μιμητισμού, στο παιδί και επιρρεαζμού
από τούς γονείς, αλλά και μια τάση
διαφοροποίησης και αντίστασης. Αυτό
μπορούμε να διαπιστώσουμε στην σχέση
των εφήβων με τους γονείς τους και την
παρέα τους. Με τους γονείς τους μπορεί
να έρθουν σε κόντρα σε θέματα που, αν
τα συζητήσει με την παρέα, μπορεί να
υιοθετήσει την γνώμη των γονιών του
απέναντι στους φίλους, με την οποία
διαφωνούσε. Σε αυτή την περίπτωση το
άτομο μπορεί να αλλάζει γνώμη ανάλογα
με τον “άλλον” και την μορφή σχέσης με
αυτόν. Και ότι τις περισσότερες φορές
οι διαφωνίες μέσα στην οικογένεια να
μην έχουν σχέση με το περιεχόμενο της
διαφωνίας όσο με την διαφωνία σαν
διαδικασία διαφοροποίησης από τον
“άλλον” Βλέπουμε λοιπόν αυτή την
ρευστότητα του εαυτού όπου ο “άλλος”
μπορεί να αποτελέσει παράγοντα
σταθερότητας από την ανάγκη τοποθέτησης
απέναντι του.
Η
σχέση με τον “άλλον” λοιπόν είναι ένα
εργαστήρι γνωριμίας με τον εαυτό, αλλά
και με τον κόσμο. Ο " άλλος" τον βοηθάει να ανακαλύψει
την διαφορετικότητα του, χωρίς να καταλάβει τίποτα κανείς..
Κερεντζής Λάμπρος
Σχόλια