Η σχέσης μητέρας - παιδιού σαν παράγων διαμόρφωσης του συναισθήματος .






Η οικογενειακή ζωή θεωρείται το πρώτο σχολείο της συναισθηματικής αγωγής. Σε αυτό το οικείο πλαίσιο το παιδί μαθαίνει πώς να κατανοεί και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, πώς οι άλλοι αντιδρούν στα συναισθήματά του καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τα συναισθήματα των άλλων. Αυτό το συναισθηματικό σχολείο λειτουργεί όταν οι γονείς αλληλεπιδρούν με τα παιδιά τους αλλά και όταν οι γονείς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς εκφράζουν και διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους λειτουργεί ως παράδειγμα γιατα παιδιά τους (Goleman, 1998).

Οι δεξιότητες συναισθηματικής κατανόησης αναπτύσσονται με την αλληλεπίδραση μεταξύ γονέα και παιδιού . Τα συναισθήματα είναι στο κέντρο των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων. Η ικανότητα κατανόησης συναισθημάτων σχετίζεται με τη ποιότητα δεσμού του παιδιού με τους γονείς καθώς και με την εκφραστικότητα των γονέων .

Παιδιά με εκφραστικούς γονείς καλλιεργούν τις δυνατότητες να κατανοούν
τις συναισθηματικές αντιδράσεις των άλλων. Αυτή η ικανότητα αυξάνει τις
κοινωνικές σχέσεις των παιδιών . Η εκφραστικότητα έχει αποδειχθεί ότι είναι σημαντική στις σχέσεις των παιδιών με τους συνομήλικους . Έρευνες δείχνουν ότι οι συναισθηματικές εκφράσεις των γονέων οδηγούν τις συμπεριφοριστικές και εκφραστικές απαντήσεις των παιδιών τους. Αγχώδεις μητέρες έχουν παιδιά που παρουσιάζουν πιο αγχώδεις συμπεριφορές.

Φοιτητές κολεγίου που συμμετείχαν σε ανάλογη έρευνα αποκαλύπτουν ότι
Αυτοί που προέρχονται από εκφραστικές οικογένειες θεωρούσαν και τον
εαυτό τους πιο εκφραστικό και το ίδιο εκφραστικοί περιγράφονταν από τους
συμμαθητές τους (Cassidy et al, 1992).

Οι Denham & Couchoud (1988)
τόνισαν ότι η θετική έκφραση συναισθημάτων της μητέρας σχετίζεται με την
ικανότητα κατανόησης συναισθημάτων των παιδιών προσχολικής ηλικίας.
Έτσι μητέρες που δεν εκφράζουν τα συναισθήματά τους και αποθαρρύνουν τα
παιδιά τους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους περιορίζουν την ανάπτυξη
της συναισθηματικής γνώσης .

Παρομοίως , μητέρες οι οποίες εκφράζουν πολλά αρνητικά συναισθήματα
προκαλούν αμυντικές αντιδράσεις στα παιδιά οι οποίες εμποδίζουν τη συναισθηματική κατανόηση . Εκτός από την εκφραστικότητα, ένας άλλος παράγοντας που σχετίζεται με την συναισθηματική κατανόηση είναι η ανταπόκριση των μητέρων στα συναισθήματα των παιδιών.

Οι Denham et al (1994) απέδειξαν, ότι η θετική συναισθηματική ανταπόκριση
της μητέρας στα θετικά συναισθήματα του νηπίου σχετίζεται θετικά με την ικανότητα κατανόησης συναισθημάτων ενώ η αρνητική ανταπόκριση της
μητέρας στα θετικά συναισθήματα σχετίζεται αρνητικά με τη συναισθηματική
κατανόηση ( π.χ η μητρική έκφραση λύπης που ακολουθεί τη χαρά του παιδιού ).

Η γονεϊκή συζήτηση για τα συναισθήματα είναι σημαντικός παράγοντας που
διευκολύνει τη συναισθηματική κατανόηση των παιδιών.
Οι Denham et al (1994) έδειξαν ότι η συζήτηση μητέρας και νηπίου για τα
συναισθήματα διευκολύνει τη συναισθηματική κατανόηση των νηπίων.
Μητέρες που συζητούσαν για τις αιτίες και τις συνέπειες των συναισθημάτων για το πως νιώθουν οι άλλοι, είχαν παιδιά με μεγαλύτερη συναισθηματική γνώση.

Σχετική έρευνα της Denham (1987) στα παιδιά προσχολικής ηλικίας έδειξε
ότι οι μητέρες που εξηγούσαν τα αρνητικά συναισθήματά τους είχαν παιδιά
που ήταν πιο ευτυχισμένα, λιγότερο θυμωμένα, πιο συναισθηματικά εκφραστικά, πιο συνεργάσιμα, λιγότερο επιθετικά με τους δασκάλους τους
και λιγότερο αγνοούσαν τα συναισθήματα των συμμαθητών τους.
Το συναισθηματικό πλαίσιο είναι μια ιδιαίτερη πλευρά της συναισθηματικής
συζήτησης μεταξύ μητέρας και παιδιού και αναφέρεται στο πως οι μητέρες
προσδιορίζουν τα συναισθήματα τόσο τα δικά τους όσο και των παιδιών τους
κατά την διάρκεια της συζήτησης.

Η έρευνα των Colwell & Hart (2006) έδειξε ότι η ήπια θετική συναισθηματική
πλαισίωση βρέθηκε να σχετίζεται θετικά με τη συναισθηματική κατανόηση των
παιδιών . Το συγκεκριμένο εύρημα ταιριάζει με την εργασία του Hoffman (1986) στην οποία υποστηρίζει ότι εάν οι πληροφορίες παρουσιάζονται στα παιδιά με τρόπο εξαιρετικά συναισθηματικό, τότε το περιεχόμενο της πληροφορίας δεν παραλαμβάνεται ή δεν διατηρείται.

Οι γονείς που εκφράζουν συναισθήματα με έντονο θετικό ή αρνητικό τρόπο
δεν διευκολύνουν τη συναισθηματική κατανόηση γιατί λόγω του βαθμού
του συναισθήματος, το μήνυμα είναι ασαφές. Τα παραπάνω ευρήματα για τη σημασία της σχέσης μητέρας και παιδιού στην ικανότητα κατανόησης συναισθημάτων του παιδιού, επιβεβαίωσε και έρευνα των Edwards et al (2005) μεταξύ αμελών και μη αμελών μητέρων, η οποία έδειξε ότι οι αμελείς μητέρες ανταποκρίνονται λιγότερο ενισχυτικά στις συναισθηματικές εκφράσεις των παιδιών τους, μιλούν λιγότερο για τα συναισθήματα και εκφράζουν περισσότερα αρνητικά συναισθήματα σε σχέση με τις μη αμελείς μητέρες .

Αποτέλεσμα της στάσης αυτής είναι ότι τα συναισθηματικά παραμελημένα
παιδιά παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα συναισθηματικής κατανόησης.
Τα παιδιά αυτά έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα
προσαρμογής στο σχολείο , επιθετική συμπεριφορά, έλλειμμα αποδοχής από
τους συμμαθητές καθώς επίσης παθητικότητα και άγχος.


Απόσπασμα
ΑΠΟ
ΤΗΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΗΣ
ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ ΑΡΓΥΡΩΣ

Με τίτλο
Η ανάπτυξη της θεωρίας του νου και η ικανότητα κατανόησης

συναισθημάτων σε παιδιά προσχολικής ηλικίας 

Πίνακας :Edgar Mélik:

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

Η Γονεϊκότητα