Β) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ




Τι είναι το διαδίκτυο.

Το διαδίκτυο αποτελεί μία από τις βάσεις της σημερινής κοινωνίας. Έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος επικοινωνεί, δουλεύει, μαθαίνει και το σπουδαιότερο ζει. Το διαδίκτυο (ιντερνέτ) μπορεί να περιγραφεί ως ένα τεράστιο πλέγμα ψηφιακών γραµµών, το οποίο διασυνδέει εκατοµµύρια υπολογιστών σε χιλιάδες δίκτυα, διασκορπισµένα σε ολόκληρο τον κόσµο, παρέχοντας σε αυτούς ποικιλία υπηρεσιών και εργαλείων. 5

Αποτελεί την κύρια μηχανή με την οποία άτομα επικοινωνούν μεταξύ τους ταχύτερα πλέον από ποτέ. Στα σπουδαιότερα πλεονεκτήματα του έχουν περιληφθεί, η ταχύτητα και η άνεση. Τα πάντα μπορούν να πραγματοποιηθούν με το πάτημα ενός κουμπιού του πληκτρολογίου ή με ένα κλικ του ποντικιού. Στο διαδίκτυο ο τόπος χάνει την σημασία του. Η σωστή χρήση του διαδικτύου μπορεί να ανεβάσει το μορφωτικό επίπεδο των χρηστών του προσφέροντας τους επίκαιρα στοιχεία από όλους τους τομείς της σύγχρονης γνώσης Το διαδίκτυο και κατ’ επέκταση οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές (Η/Υ), έχουν καταστεί αναπόσπαστα κοµµάτια της καθημερινότητας µας, είτε ως μέσα ψυχαγωγίας- ενημέρωσης, είτε, το πιο σημαντικό, ως εργαλεία πληροφόρησης και διεκπεραίωσης επαγγελματικών υποχρεώσεων και δραστηριοτήτων. Η πληροφορία στην εποχή του διαδικτύου έχει αποκτήσει τη θέση ενός αυτόνομου αγαθού. Οι ποσότητες πληροφοριών-δεδοµένων που καθημερινά μεταδίδονται, διαδίδονται και επεξεργάζονται είναι ανυπολόγιστες σε όγκο αλλά και σε αριθµό. Στις µέρες µας, γίνεται σε µεγάλο βαθµό και η χρήση εφαρµογών κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, chat rooms).

Ποια η λειτουργία του διαδικτύου.

Το διαδίκτυο6 είναι παγκοσμίως το μεγαλύτερο σύστημα υπολογιστών, το οποίο λόγω της ανοικτής δομής και της απεριόριστης εξάπλωσής του συνδέει εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο. Βασικό χαρακτηριστικό του είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει ένα συντονιστικό κέντρο7 και τούτο σημαίνει ότι σε περίπτωση που καταστραφεί κάποιο τμήμα του, τότε οι πληροφορίες ακολουθούν άλλη δίοδο που παρακάμπτει το κατεστραμμένο τμήμα, ώστε να επιτυγχάνεται η συνεχής ροή δεδομένων εντός του συστήματος, δίνοντας έτσι την εντύπωση ενός ενιαίου πλέγματος. Ειδικότερα, όλοι οι συνδεδεμένοι με το διαδίκτυο ηλεκτρονικοί υπολογιστές συνεργάζονται για να μεταφέρουν πληροφορίες προς διάφορες κατευθύνσεις σε όλο τον κόσμο. Με την αποστολή μιας τέτοιας ηλεκτρονικής πληροφορίας αυτή χωρίζεται από το TCP (Transmission Control Protocol) και το ΙΡ (Internet Protocol)8 σε μικρότερα κομμάτια που ονομάζονται πακέτα (packets) και το καθένα αποκτά τη δική του ταυτότητα το κάθε μικρότερο κομμάτι της πληροφορίας (πακέτο) ακολουθεί διαφορετικό δρόμο, για να φτάσει στον προορισμό του. Όταν η ηλεκτρονική πληροφορία φτάσει στον προορισμό της, τότε όλα τα διασπασμένα κομμάτια (πακέτα) της πληροφορίας ενώνονται ξανά και υπεύθυνο για την ασφαλή και ορθή επανένωση αυτή είναι το TCP (Transmission Control Protocol) και το ΙΡ (Internet Protocol). Την κυκλοφορία μέσω του διαδικτύου διευθύνει ένας ειδικός υπολογιστής που ονομάζεται Router. Ένα πακέτο μπορεί να περάσει από πολλούς Routers ως τον προορισμό του. Για να αποκτήσει κάποιος πρόσβαση στο διαδίκτυο, ώστε να γίνει δέκτης του πλήθους των υπηρεσιών που προσφέρει, πρέπει να επιλέξει έναν από του εξής τρόπους σύνδεσης με το διαδίκτυο:
  1. Διαρκής σύνδεση με το διαδίκτυο υφίσταται όταν ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι μόνιμα και άμεσα συνδεδεμένος με ένα δίκτυο, το οποίο είναι ακολούθως συνδεδεμένο με το διαδίκτυο. Μ' αυτόν τρόπο ο χρήστης έχει στη διάθεσή του διαρκώς όλες τις υπηρεσίες που προσφέρει το διαδίκτυο. Όμως λόγω του αυξημένου κόστους αυτού του τρόπου σύνδεσης αυτός είναι απαγορευτικός για τους απλούς χρήστες και προτιμάται από μεγάλες επιχειρήσεις και ιδρύματα.
  2. Προσωρινή άμεση σύνδεση με το διαδίκτυο επιτυγχάνεται με τη χρήση ενός υπολογιστή, μιας συσκευής modem9 και μιας τηλεφωνικής γραμμής και μέσω κλήσεως ενός συνδέσμου εισόδου που οδηγεί ευθέως στο διαδίκτυο. Κλασσικό παράδειγμα αυτού του είδους σύνδεσης είναι οι πανεπιστημιακοί σύνδεσμοι. Έτσι κάποιος φοιτητής καλώντας τον αριθμό τηλεφώνου του συνδέσμου εισόδου του πανεπιστημίου από τον προσωπικό του υπολογιστή και δίδοντας το όνομα συμμετοχής του και τον προσωπικό κωδικό εισόδου του στο δίκτυο συνδέεται άμεσα με το διαδίκτυο.
  3. Ο συνηθέστερος τρόπος σύνδεσης με το διαδίκτυο είναι η προσωρινή έμμεση σύνδεση, που προϋποθέτει έναν υπολογιστή, μια συσκευή modem, μια τηλεφωνική γραμμή και την πληρωμή συνδρομής σε ένα φορέα παροχής πρόσβασης (Internet Service Provider)10. Πρακτικά, ο χρήστης καλεί τον αριθμό του παροχέα και μόλις επιτευχθεί η σύνδεση του είναι επιτρεπτή η «είσοδος» στο διαδίκτυο, όπου μπορεί να κάνει χρήση των διαφόρων λειτουργιών και υπηρεσιών του.

Ποια η έννοια του ηλεκτρονικού-διαδικτυακού εγκλήματος.

Το ιντερνέτ και οι Η/Υ παρέχουν στους χρήστες αφενός μεν ασύλληπτες δυνατότητες και αφετέρου όμως εισαγάγουν νέες μορφές παραβατικής συμπεριφοράς. Επιπρόσθετα «γεννώνται» αξιόποινες πράξεις που υφίστανται µόνο µε τη χρήση Η/Υ και του ιντερνέτ, όπως η διασπορά κακόβουλου λογισµικού σε Η/Υ και η παραβίαση ηλεκτρονικών αρχείων. Έτσι, παραδοσιακές εγκληματικές πράξεις όπως εξύβριση ή δυσφήμιση, µέσω µιας ιστοσελίδας (web site) ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, διαπράττονται πλέον ταχύτερα, µε το διαδίκτυο να αποτελεί το κύριο µέσο τέλεσης τους. Το καθεστώς της ανωνυμίας των δραστών, η δυσκολία των διωκτικών αρχών στην διαλεύκανση της ηλεκτρονικής εγκληματικότητας με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της τιμωρίας του δράστη είναι εκείνα τα στοιχεία που τους ωθούν στην τέλεση αξιόποινων πράξεων μέσω Διαδικτύου Στις µέρες µας, παρά την εξέλιξη και ανάπτυξη των διωκτικών µηχανισµών, η διαλεύκανση της ηλεκτρονικής εγκληματικότητας παραμένει µία δύσκολη υπόθεση.

Είναι όμως το ηλεκτρονικό έγκλημα διαδικτυακό;

Είναι πλέον αναγκαίο να γίνεται διάκριση μεταξύ του λεγόμενου ηλεκτρονικού εγκλήματος και του διαδικτυακού (cyber crime) το οποίο παρουσιάζει ποιοτικά σημαντικές διαφοροποιήσεις από το πρώτο λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του διαδικτύου, που συνοψίζονται στη δυνατότητα ανταλλαγής δεδομένων και προγραμμάτων μεταξύ όλων των συνδεδεμένων υπολογιστών.

Επίσης πρέπει να σημειωθεί η δυσκολία στη διατύπωση ενός ενιαίου ορισμού που να περιλαμβάνει όλες τις εκφάνσεις του διαδικτυακού εγκλήματος, κάτι που παρατηρείται και αναφορικά με τον εννοιολογικό προσδιορισμό εν γένει της ηλεκτρονικής εγκληματικότητας. Τούτο συμβαίνει διότι οι παραβάσεις στο διαδικτύου παρουσιάζουν ποικιλομορφία ως προς τις μορφές εκδήλωσης τους και κατατείνουν στην προσβολή διαφόρων κάθε φορά έννομων αγαθών. Συμφωνά µε ορισμό που δόθηκε από τους Forester and Morrison (1994), είναι «Μια εγκληματική πράξη στην οποία ο ηλεκτρονικός υπολογιστής χρησιμοποιείται ως το κυριότερο µέσο τέλεσής της». Ένας άλλος ορισμός, από τους πλέον διαδεδομένους, είναι αυτός που δόθηκε από τον Οργανισµό Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, αρκετά χρόνια πριν (1986). Έτσι λοιπόν, «Ηλεκτρονικό έγκλημα συνιστά κάθε παράνομη, ανήθικη ή χωρίς έγκριση συμπεριφορά που περιλαμβάνει την αυτόματη επεξεργασία δεδομένων ή/και τη μετάδοση δεδομένων».

Απαραίτητο στοιχείο για την τέλεση ηλεκτρονικού εγκλήματος, θεωρείται η ύπαρξη συσκευής ηλεκτρονικής επεξεργασίας δεδομένων όπως είναι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το κινητό τηλέφωνο κλπ. Σύμφωνα µε τον Shinder (2002), ο ρόλος που διαδραματίζει ο Η/Υ στα πλαίσια του ηλεκτρονικού εγκλήµατος είναι κυρίαρχος καθώς:
Μπορεί να αποτελεί το στόχο κάποιας επίθεσης, στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Η/Υ είναι το «θύμα» της επίθεσης.
Δύναται να αποτελεί μέσο για τη διάπραξη κάποιας επίθεσης. Εδώ είναι το εργαλείο που χρησιμοποιείται από το δράστη για την πραγματοποίηση εγκληματικού σκοπού.
Τέλος, υπάρχει και η περίπτωση που ο Η/Υ αποτελεί βοηθητικό µέσο για τη διάπραξη του εγκλήματος.

Μέχρι στιγμής έχουμε προσδιορίσει τον όρο «ηλεκτρονικό έγκλημα», ο οποίος διαφοροποιείται από τον όρο του διαδικτυακού εγκλήματος . Η παραπάνω παρατήρηση δεν παραβλέπει σε καμία περίπτωση τη σχέση που τις συνδέει, η οποία είναι σχέση γένους προς είδος. Το ηλεκτρονικό έγκλημα είναι έννοια γένους που περιλαμβάνει εννοιολογικά και το διαδικτυακό έγκλημα χωρίς όμως να ταυτίζεται με αυτό. Το διαδικτυακό έγκλημα είναι δηλαδή μία ειδικότερη μορφή του ηλεκτρονικού εγκλήματος
Κατά τον ορισµό του Donn Parker «το διαδικτυακό έγκλημα λοιπόν ή αλλιώς κυβερνοέγκληµα (cyber-crime), είναι µία ειδικότερη μορφή του ηλεκτρονικού εγκλήματος, αυτό για την τέλεση του οποίου ο δράστης χρησιμοποιεί ειδικές γνώσεις γύρω από τον κυβερνοχώρο. Σχετίζεται µε την οιονδήποτε μορφή κατάχρησης των δυνατοτήτων που προσφέρει το διαδίκτυο».

Αν λοιπόν θέλουμε να κατηγοριοποιήσουμε τις βασικές κατηγορίες ηλεκτρονικών εγκλημάτων, σύμφωνα µε τον Αργυρόπουλο (2001), θα διακρίνουμε τα παρακάτω ηλεκτρονικά εγκλήματα:
Εγκλήματα που διαπράττονται σε συμβατικό περιβάλλον καθώς και σε περιβάλλον ηλεκτρονικών υπολογιστών. Σε αυτήν την κατηγορία έχουμε εγκλήματα όπως η συκοφαντική δυσφήμηση που μπορεί να διαπραχθεί και σε διαδικτυακό περιβάλλον (ανάρτηση ιστοσελίδας µε προσβλητικό περιεχόμενο για κάποιο πρόσωπο). Εδώ το διαδίκτυο αποτελεί απλά ένα ακόµα µέσο τέλεσης του εγκλήματος.
Εγκλήματα που τελούνται µε τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή αλλά χωρίς την ύπαρξη δικτύωσης. Τέτοιο έγκλημα θεωρείται η παράνομη αντιγραφή λογισμικού.
Εγκλήματα που σχετίζονται αποκλειστικά µε το διαδίκτυο (τα λεγόμενα διαδικτυακά εγκλήματα). Η χρήση του διαδικτύου είναι απαραίτητο στοιχείο για την εγκληματική συμπεριφορά του δράστη. Εδώ εντάσσουμε τη διασπορά κακόβουλου λογισμικού.

Σύμφωνα με τον Neil Barrett (1997) τα ηλεκτρονικά εγκλήματα διακρίνονται σε δύο (2) κατηγορίες :
α) σε εκείνα που στρέφονται κατά των Η/Υ και στα οποία περιλαμβάνεται η κλοπή των υλικών μερών ενός Η/Υ , η εισβολή σε ηλεκτρονικά αρχεία και ο ψηφιακός βανδαλισμός καθώς και η διασπορά καταστρεπτικών ιών
β) σε εκείνα που υποστηρίζονται από Η/Υ και οποία περιλαμβάνονται η πορνογραφία, η πειρατεία λογισμικού, οι διάφορες απάτες και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος που γίνονται ηλεκτρονικά

Σύμφωνα με τον Donald Pipkin (2003) τα ηλεκτρονικά εγκλήματα διακρίνονται σε τέσσερις (4) κατηγορίες :
α) στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα παραδοσιακά εγκλήματα τα οποία τελούνται με χρήση Η/Υ και ως τέτοια αναφέρει την απάτη, την κλοπή στοιχείων ιδιοκτητών πιστωτικών καρτών και την κλοπή της ηλεκτρονικής ταυτότητας.
β) στην δεύτερη κατηγορία υπάγονται τα ειδικά εγκλήματα των Η/Υ και σαν τέτοια ο συγγραφέας θεωρεί την επίθεση της άρνησης παροχής υπηρεσίων , την άρνηση πρόσβασης σε πληροφόριες και τη διασπορά καταστρεπτικών ιών.
γ) στην τρίτη κατηγορία τοποθετεί τα αδικήματα που στρέφονται κατά της πνευματικής ιδιοκτησίας όπως είναι η κλοπή πληροφοριών και η εμπορία και καταστροφή πληροφοριών που έχουν κλαπεί
δ) στην τέταρτη κατηγορία ανήκουν τα εγκλήματα που στρέφονται κατά του προσωπικού απορρήτου.
Μια άλλη οπτική είναι η κατηγοριοποίηση των ηλεκτρονικών εγκληµάτων που προτάθηκε από την Εξεταστική Επιτροπή της Μεγάλης Βρετανίας, ένα ανεξάρτητο σώµα που από την ίδρυση του στις αρχές της δεκαετία του 1980, διενήργησε έρευνες µε στόχο να εξακριβώσει την έκταση του εγκλήµατος µέσω Η/Υ σε δηµόσιο και ιδιωτικό τοµέα. Οι κατηγορίες είναι11
1.απάτη: Για προσωπική ωφέλεια (αλλοίωση των εισαγόμενων με νόμιμο τρόπο, καταστροφή /συμπίεση/ ακαταλληλότητα εκροών, αλλοίωση των δεδομένων του Η/Υ, αλλοίωση ή κακή χρήση των προγραμμάτων (εξαιρούμενων των προσβολών από τους ιούς)
2. κλοπή: των δεδομένων, του λογισμικού
3. χρήση λογισμικού χωρίς άδεια: χρήση παράνομων αντιγράφων λογισμικού
4.ιδιωτική εργασία: μη εγκεκριμένη χρήση δυνατοτήτων των συστημάτων Η/Υ του οργανισμού για αποκοδιμή κέρδους ή για ίδιον όφελος
5. χάκινγκ: :ελεύθερη πρόσβαση σε ένα σύστημα Η/Υ συνήθως με την χρήση των δυνατοτήτων της επικοινωνίας 6. σαμποτάζ: η διαμεσολάβηση με την πρόκληση ζημίας στον τρέχοντα κύκλο ή εξοπλισμό 7. εισαγωγή: πορνογραφικού υλικού 8. ιοι: διάχυση ενός προγράμματος με σκοπό την ματαίωση της τρέχουσας εφαρμογής


Σημειώσεις

3 Γ.Α. Μαγκάκης «Ποινικό Δίκαιο», έκδοση γ΄ βελτιωμένη, εκδόσεις Παπαζήση, 1984
4 Γ.Α. Μαγκάκης «Ποινικό Δίκαιο», έκδοση γ΄ βελτιωμένη, εκδόσεις Παπαζήση, 1984
5 Ζάννη Αναστασία «Διαδικτυκό Έγκλημα» σελ. 23
6 Ονομάζεται εκτός από internet και net (δίκτυο) ή information superhighway (λεωφόρος των πληροφοριών) ή cyberspace (κυβερνοχώρος) 7 Κιούπης Δ., «Ποινικό Δίκαιο και Internet», σελ. 22 και Καράκωστας Ι., «Δίκαιο και internet», σελ. 3 8 Υπενθυμίζεται ότι το TCP (Πρωτόκολλο ελέγχου μεταβίβασης) και το ΙΡ (Πρωτόκολλο του διαδικτύου) είναι η κοινή γλώσσα των συνδεδεμένων με το διαδίκτυο υπολογιστών
9 Δηλαδή ενός κωδικοποιητή που μετατρέπει τις πληροφορίες ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή σε τέτοια μορφή που μπορεί να μεταδοθεί μέσω τηλεφωνικών γραμμών και αντίστροφα 10 Οι φορείς παροχής πρόσβασης διακρίνονται σε : α) παροχείς πρόσβασης, που ανοίγουν στους πελάτες δίοδο στο διαδίκτυο μέσω δικής τους πρόσβασης σ’ αυτό και β) παροχείς περιεχομένου, που προσφέρουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και παράλληλα δυνατότητα πρόσβασης σε δικό τους περιεχόμενο και άλλες πρόσθετες υπηρεσίες
11 11 Steven Furnell, «Κυβερνοέγκληµα, καταστρέφοντας την κοινωνία της πληροφορίας», µετάφραση Φωτεινή Μηλιώνη, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2006, σελ.26,28 20 1.

Απόσπασμα από την 
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 
της

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΣ Π. ΛΙΑΝΟΥ 
με τίτλο
ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

Η Γονεϊκότητα