Ο Ντάνος και το SURVIVOR, ή ο Παίχτης και το Σύστημα


.
Το σύστημα

Το SURVIVOR  σαν παιχνίδι, είναι όπως όλα τα τηλεοπτικά παιχνίδια που χρησιμοποιούν του θεατές προσφέροντας τους μια πρόσκαιρη αναγνωσιμότητα. Όμως το  SURVIVOR  από την φύση του έρχεται περισσότερο από τα άλλα, να ακουμπήσει την καθημερινότητα σε κοινωνικό, ψυχολογικό, ερωτικό, πολιτικό και το σημαντικότερο, σε οικονομικό επίπεδο. Το SURVIVOR  είναι η κατασκευή της σύγχρονης αρένας όπου οι παίχτες καλούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους μέχρι τελικής πτώσης. Είναι ένα παιγνίδι πολλαπλής βίας η οποία αλλάζει τρόπους και μορφές. Σαν προσπάθεια αναπαραγωγής της πραγματικότητας δεν είναι  αληθινό.

¨Όπως είχα γράψει σε ένα άλλο άρθρο μου - (https://kerentzis.blogspot.gr/2017/03/survivor.html) - έχουμε να κάνουμε με μια κατασκευασμένη αλήθεια η οποία σαν κατασκευή… είναι ψεύτικη. Είναι ένα πολεμικό παιχνίδι που όπως όλοι οι πόλεμοι αποσκοπούσαν, αποσκοπούν και θα αποσκοπούν στο κέρδος μέσα από την εξολόθρευση του αντιπάλου. Άρα το SURVIVOR αποτελεί την μικρογραφία της σύγχρονης κοινωνίας. Στο SURVIVOR όπως και στο πολιτικό σύστημα του φιλελευθερισμού επιβιώνει κανείς μόνο μέσα από τον ανταγωνισμό και τον αποκλεισμό του άλλου. Μέσα από την εκμετάλλευση και την αντιπαλότητα μαζί του. 

Οι όροι συμμετοχής του SURVIVOR δεν απέχουν πολύ από τους όρους συμμετοχής του υποκειμένου στο καπιταλιστικό σύστημα. Όπως και στην κοινωνία ο πολίτης, ο εργαζόμενος, έτσι και στο παιχνίδι, ο παίχτης πρέπει να αποδεχτεί τους όρους του. Όρους που πρώτη η κοινωνική πραγματικότητα έχει επιβάλει. Οι όροι αυτοί όλο και περισσότερο είναι δύσκολοι και ζητάνε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα του πολίτη. Το φιλελεύθερο πολιτικό σύστημα και η οικονομία έχουν μετατρέψει τον κάθε χώρο εργασίας σε μια αρένα και την ίδια την ζωή σ’ ένα αγώνα επιβίωσης. Ένα αγώνα επικράτησης σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητας.

Όπως το κέρδος αποτελεί την ουσιαστικό κοινωνικό νόημα ύπαρξης των υποκειμένων έτσι και στο SURVIVOR  το κέρδος του χρηματικού επάθλου αποτελεί το βασικό κίνητρο για τον κάθε παίχτη προσφέροντας του την δυνατότητα να βγει από την δύσκολη κοινωνική θέση και να επιλύσει το οικονομικό του πρόβλημα στην κανονική του ζωή. Όπως λοιπόν και στο φιλελευθερισμό, έτσι και στο παιχνίδι, οι άλλοι λαμβάνουν την θέση του αιώνιου αντιπάλου. Αντιπάλου που το υποκείμενο μπορεί να συμμαχήσει προς στιγμήν μαζί του, αλλά δεν θα αργήσει να στραφεί εναντίον του. Δηλαδή η αλληλεγγύη υπάρχει μόνο σαν βαθμίδα του ανταγωνισμού για τον αποκλεισμό ενός τρίτου παίχτη. Μετά τον αποκλεισμό του, όπως είπαμε, η συμμαχία διαλύεται και ο «πόλεμος» μεταφέρεται ανάμεσα στους πρώην συμμάχους.

Στην ουσία η συνεργασία - η οποία υπήρχε στο SURVIVOR - ήταν ένα μέσο για να φθάσει ο παίχτης στην μοναχική θέση του νικητή και τίποτα άλλο. Ήταν ένα μέσο για την επιβίωση του.  Όπως λοιπόν στην πραγματικότητα που επιβάλλει ο φιλελευθερισμός, έτσι και στο SURVIVOR, ο όρος του ανταγωνισμού και αποκλεισμού των άλλων αποτελεί στοιχείο που εξασφαλίζει την επιβίωση του. Είναι ο απαράβατος όρος του παιχνιδιού. Η μόνη διαφορά είναι ότι στην κοινωνία υπάρχουν αντιπολιτευόμενες ομάδες που αντιστέκονται σε αυτή την πολιτική κάτι που δεν συμβαίνει στο SURVIVOR 

 Οι συνθήκες που εξασφαλίζει το SURVIVOR λοιπόν μοιάζουν με τις συνθήκες που διαμορφώνουν οι πολυεθνικές εταιρίες για του εργαζόμενούς τους. Είναι μια αναπαραγωγή της καθημερινότητας ενός εργαζόμενου σε «κονσέρβα». Δηλαδή ο χωρόχρονος που συμβαίνουν οι καταστάσεις και η έντασή τους είναι περιορισμένος χρονικά και χωρικά και αυτό προκαλεί μεγαλύτερα συναισθήματα τόσο στο συμμετέχοντα παίχτη όσο και στο θεατή. 

Το SURVIVOR  είναι ένα έξυπνο παιχνίδι. Ένα παιχνίδι που απαιτεί για την εξολόθρευση του ηττημένου, την συμμετοχή των θεατών. Στην ουσία τα πάντα γίνονται για τους θεατές. Ο στόχος του παιχνιδιού δεν είναι ο αγώνας των παιχτών όσο η εκμετάλλευση των θεατών. Και η εκμετάλλευση αυτή σε πρώτο επίπεδο φαίνεται οικονομική, σε ένα δεύτερο ψυχολογικά ιδεολογική. Είναι ένα παιχνίδι που προκαλεί το συναίσθημα του θεατή. Τον εισάγει στο παιχνίδι μέσα από την συγκινήσεις που προκαλεί η παρουσία των παιχτών. Μέσα από την συμπάθεια, το μίσος, το φόβο, την χαρά, που προκαλεί η κατασκευασμένη αντιπαλότητα.

Το SURVIVOR  παρέχει στο θεατή την ψευδό-ικανότητα του ελέγχου του παιχνιδιού. Την αίσθηση της συμμετοχής στην εξολόθρευση του παίχτη που αντιπαθεί, μισεί και δεν θέλει να τον βλέπει, ή το αντίθετο, πληρώνοντας. Ο θεατής πληρώνει για να αποκτήσει αυτή την δυνατότητα. Πληρώνει για να αποκλείσει ή να «σώσει» ένα παίκτη. Αυτό προσφέρει την συγκίνηση, την ευχαρίστηση, την ταύτιση.
 Η συγκίνηση που προκαλεί το SURVIVOR  κάνει το χρήμα να ρέει. Ή το αντίθετο, το χρήμα που ρέει πατάει πάνω στην συγκίνηση που προκαλεί. Όσο μεγαλύτερη συγκίνηση τόσο μεγαλύτερη ταύτιση, τόσο περισσότερη παρακολούθηση, τόσο μεγαλύτερα κέρδη. Ότι γίνεται στο SURVIVOR  γίνεται για το χρήμα. Για το μικρό οικονομικό όφελος των παιχτών το οποίο κρύβει το  τεράστιο οικονομικό όφελος των παραγωγών. 

Τελικά αυτό το οποίο θεωρώ άκρως σημαντικό είναι ότι, οι παίχτες του SURVIVOR  είναι αδικημένοι οικονομικά. Το σύστημα του SURVIVOR  τους εκμεταλλεύεται, όπως ο καπιταλισμός εκμεταλλεύεται τον κάθε εργαζόμενο, με το να μην τους πληρώνει καλά. Είναι εργαζόμενοι με εξευτελιστικό μισθό. Μπροστά στα τεράστια κέρδη του παραγωγού πληρώνονται πολύ φθηνά. Παίρνουν τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι του. Αυτό είναι ένα γεγονός δεν το αντιλαμβάνονται ούτε οι παίχτες ούτε και οι θεατές. Μπορεί οι εκατό χιλιάδες που κέρδισε ο νικητής να φαίνεται ένα μεγάλο ποσό, αλλά στα εκατομμύρια που βγάζει το τηλεοπτικό κανάλι και ο παραγωγός, το επαναλαμβάνω είναι ένα τίποτα. 

Από εκεί και πέρα όσο υπάρχουν θύματα... τόσο μεγαλώνει το κέρδος του παραγωγού, διότι όσο ο νικητής προχωράει τόσο οι θεατές ταυτίζονται και θεωρούν και τους εαυτούς τους νικητές, ή αντίθετα ταυτίζονται με αυτούς που χάνουν, που αποκλείονται. Αυτό εξαρτάται από την ψυχοσύνθεσή τους και... μεγαλώνει η ακροαματικότητα.

Ο παίχτης

Στην ουσία όμως η νίκη είναι ο στόχος και ο νικητής το υποκείμενο που κατάφερε να «επιβιώσει». Η επιβίωσή του εξαρτάται, όπως είπαμε από την μη επιβίωση των άλλων .Ο νικητής είναι το λάβαρο του συστήματος, είναι η ενσάρκωση της μοναχικής ευτυχίας. Του αγέρωχου αγωνιστή που όλοι θα θέλαμε να είμαστε. Ο νικητής είναι το πάν. Αυτός κουβαλάει όλες τις συγκινήσεις του πλήθους των τηλεθεατών.

Η δική του επιτυχία δικαιώνει το σύστημα ξεχνώντας τους ηττημένους, αντιμετωπίζοντας τους σαν αμελητέες ποσότητες σάρκας που δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στους όρους του παιχνιδιού. Αυτός δικαιώνει τα πάντα. Είναι ο ήρωας που πρέπει να θαυμαστεί να αγαπηθεί, να λατρευτεί σαν σύμβολο, να ταυτιστεί ο κόσμος μαζί του. 

Είναι ο βασικός παίχτης στην διαφήμιση της ιδεολογίας που καθορίζει το σύστημα του SURVIVOR η οποία στην κοινωνική πραγματικότητα, όπως αναφέραμε εκφράζεται με την ιδεολογία του φιλελευθερισμού. Μέσα από την παρουσία του επιβεβαιώνεται η καταστροφική ιδεολογία του σαν πανανθρώπινη αλήθεια. Δηλαδή ότι μόνο μέσα από την καταστροφή του άλλου μπορεί να υπάρξει ο πραγματικός νικητής.

Η αποδοχή της πραγματικότητας της καταστροφής αποτελεί τη βασική στόχευση του πολιτικού συστήματος που το SURVIVOR επαναφέρει σαν απαράβατο όρο. Αυτός είναι ο δεύτερος στόχος των αγωνισμάτων, αυτό που χρειάζεται να διαπερνά τα πλήθη των θεατών μέσα από την ταύτιση και την συμμετοχή τους η αποδοχής τις εξολόθρευσης του άλλου.

Έτσι Ο νικητής, σαν παίχτης αντιπροσωπεύει την υλική πραγματικότητα ενός συστήματος αναφοράς όπου η αντιπαλότητα, η βία και η εκμετάλλευση αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά του. Επιβιώνει μόνο μέσα από την αποκλεισμό των άλλων και όχι μέσα από την συνεργασία μαζί τους. Γίνεται και αυτός ένα κομμάτι τους συστήματος και το αναπαράγει μόνο από την παρουσία του. Είναι ο μοναχικός αγωνιστής ενός εκμεταλλευτικού συστήματος ο οποίος δέχτηκε να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης, δέχτηκε να λειτουργήσει με τους όρους του συστήματος και σαν μοναχικός πολεμιστής, αυτού που φθάνει στο τέλος, έχοντας αποκλείσει  και συμβολικά σκοτώσει όλους τους αντιπάλους του.

Στο πρόσωπο του κ. Γιώργου Αγγελόπουλου ( Ντάνος) που στέφτηκε νικητής, «ο λαός» βρίσκει τον αντιπρόσωπό του. Όπως προβάλουν τα ΜΜΕ είναι το «παιδί» που κατάγεται από την επαρχεία. Παιδί λαϊκό με προβλήματα οικονομικά, με οικογένεια που υποφέρει. Μαχητικός ασυμβίβαστος, από πολύ νωρίς έδειξε τα χαρακτηριστικά του. Τα προσωπικά στοιχεία του Ντάνου έρχονται να ακουμπήσουν τις ευαίσθητες πτυχές του λαϊκού αισθήματος. Όλοι είναι σαν και αυτόν. Όλοι θέλουν να βγει από αυτή την δύσκολη κοινωνική του θέση. Να καταφέρει να αναρριχηθεί και από την ανωνυμία να γίνει ένας επώνυμος. 

¨Όλοι ζητάν για τον Ντάνο αυτό που θα θέλανε για τον εαυτό τους. Έτσι ο Ντάνος αντιπροσωπεύει ένα λαό κατατρεγμένο. Ένα λαό που αποκλεισμένος, αιχμάλωτος ενός οικονομικού συστήματος χωρίς διέξοδο νιώθει στο πρόσωπό του την δυνατότητα αντίδρασης. Την δύναμη που του λείπει. Ο Ντάνος είναι λαϊκός ήρωας, ανοίγει ένα δρόμο μαγικό, όπου το αδύνατο γίνεται δυνατό μέσα από την ναρκισσιστική υπομονή και την σκληρότητα στον ίδιο του τον εαυτό. Μέσα από την απάρνηση της κοινωνικότητας του.

Η ταύτιση μαζί του όμως οδηγεί στην υιοθέτηση της μαγικής σκέψης. Μια σκέψη που προσφέρει την εντύπωση ότι από αυτή την δύσκολη κοινωνική θέση, ο καθένας μπορεί να βγει μόνος του. Ότι πρέπει να αδράξει την ευκαιρία χωρίς να υπολογίσει κανένα, αντιθέτως να κάνει πέρα τους άλλους οι οποίοι αποτελούν πλέον εμπόδια στο δρόμο του και με  την βοήθεια του θεού όπως λέει ο νικητής : “... για εμένα ήταν ένα ταξίδι μαγικό και ευλογημένο από το Θεό” φθάνει στην εξόντωση όλων των αντιπάλων. Στην ουσία πρόκειται για μια  μαγική συνταγή που προσφέρει το καπιταλιστικό σύστημα στον ΈΝΑ, τον εκλεκτό. Μια συνταγή την οποία δεχόμαστε και ασπαζόμαστε χωρίς να σκεφτόμαστε ακριβώς αυτούς τους εξολοθρευμένους άλλους, στους οποίους ανήκουμε και εμείς.
  
Ο «Ντάνος» πολέμησε, έδωσε όλο του τον εαυτό σαν μαχητής, το ζήτημα όμως είναι η καλλιέργεια μέσα από αυτόν, της μαγικής συνταγής της επιτυχίας του καπιταλιστικού συστήματος. Είναι επίσης  η απόκρυψη της τύχης των ηττημένων, των εξολοθρευμένων, αυτών που δεν τα καταφέρνουν με τους απάνθρωπους όρους του συστήματος. Αυτών που σε πραγματικό και φανταστικό επίπεδο δεν έχουν την βία να αντισταθούν στην βία του . Ο Ντάνος είναι ο ένας, ο νικητής. Αυτός που κατάφερα να επιβιώσει.. Αυτός που επέζησε, όμως οι “άλλοι” που δεν τα κατάφεραν τι έγιναν; Ποτέ το σύστημα δεν μιλάει για τους ηττημένους. Γι’ αυτό μόνο ο νικητής έχει μόνο σημασία. Ο νικητής είναι αυτός που θα το πάει παρακάτω.

Ο Ντάνος από ανώνυμος βιοπαλαιστής έγινε επώνυμος υπερασπιστής ενός συστήματος που κάποτε τον οδηγούσε στον αφανισμό. Από ένα «ασήμαντο» πολίτη σε μια γωνιά της Ελλάδας, έγινε ο πολυσυζητημένος, περιζήτητος αντιπρόσωπος του συστήματος. Σαν κάθε επώνυμος έγινε και αυτός ένα μέσο αποπροσανατολισμού από την ουσία των καταστάσεων και της πραγματικότητας. Αποτελεί πλέον μέρος της βιομηχανίας του θεάματος και για αυτό θα ανταμείβεται καλά.

Από την πρώτη στιγμή αρχίζει, εκτός από τις εκδηλώσεις της λατρείας του κοσμάκη, να κλείνει συμβόλαια εκατομμυρίων διότι έγινε ένα παράδειγμα προς μίμηση. Η βιομηχανία του θεάματος πρέπει να εκμεταλλευτεί αυτή την λατρεία που του έχει ο κόσμος, μέσα από την διαφήμιση. Ο Ντάνος γίνεται ένας διαφημιστής προϊόντων. Αναπαράγει τον εαυτό του και βγάζει λεφτά. Είναι ο τυχερός του συστήματος. Ο ΈΝΑΣ και μοναδικός. Από επιτυχημένος παίχτης ενός παιχνιδιού γίνεται, δια μαγείας, ο πετυχημένος πολίτης - πλασιέ ενός σκληρού κοινωνικού συστήματος

Είναι αυτός που ενσαρκώνει, από εδώ και μπρός, την πενιχρή ευκαιρία που προσφέρει το οικονομικό σύστημα στον ΈΝΑ... έναντι στην καταστροφή των πολλών.
Μπράβο του.

Κερεντζής Λάμπρος


Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

Η Γονεϊκότητα