Οικογένεια και Οικογενειακές σχέσεις Ψυχολογία - Συμβουλευτική - Ψυχοθεραπεία

Αιτία – αποτέλεσμα  Η εντύπωση την οποία έχω αποκομίσει από την εμπειρία μου σαν επαγγελματίας με κάνει να σκεφτώ ότι έχουμε μια λανθασμένη προσέγγιση στην οικογενειακή αλλά και ευρύτερα κοινωνική πραγματικότητα μέσα από τον τρόπο που προσπαθούμε να την ερμηνεύσουμε. Ψάχνουμε λοιπόν να διαμορφώσουμε μια γνώμη την οποία μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε μονοσήμαντη, στο βαθμό που προσπαθεί να συνδυάσει ένα οικογενειακό γεγονός με μια αιτία. Συνήθως συνδέουμε, στην προσπάθεια της κατανόησης ενός γεγονότος, με ένα μέλος της οικογένειας, αποδίδοντας το στην συμπεριφορά του και συνδέοντας το μόνο με αυτό. Αυτή η έλλειψη δυνατότητας να έχουμε διαφορετικές προσεγγίσεις, σημαίνει ότι στερούμαστε ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης πάνω στην οικογενειακή πραγματικότητα. Δηλαδή παραβλέπουμε ότι μπορεί να υπάρχουν διαφορετικά αίτια για μια κατάσταση και ότι μια συμπεριφορά δεν είναι καθορισμένη εκ τον προτέρων από ένα μόνο αίτιο.  Η τάση μας αυτή ίσως, έρχεται να μας...

Ο κορυφαίας αμερικάνικος νεοσυμπεριφοριστής Μ.Φ. Σκίνερ γεννήθηκε το 1904 και πέθανε το 1990. Είναι διάσημος στο χώρο της Ψυχολογίας για τα γνωστά πειράματά του πάνω σε ζώα, με τα οποία κατέδειξε την δύναμη της επιβράβευσης και της ενίσχυσης στην διαμόρφωση της συμπεριφορά. Ο Σκίνερ χρησιμοποίησε τροφή, μοχλούς και άλλα περιβαλλοντικά ερεθίσματα και απέδειξε ότι αυτό που φαίνεται ως αυτόματη αντίδραση είναι στην πραγματικότητα αποτέλεσμα ερεθισμών, γεγονός που έθεσε υπό αμφισβήτηση την αντίληψη περί ελεύθερης βούλησης, αντίληψη που ήταν για πολύ καιρό αποδεκτή. Ο Σκίνερ πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του μελετώντας και τελειοποιώντας αυτό που ονόμασε συντελεστική εξαρτημένη μάθηση, τα μέσα, δηλαδή με τα οποία οι άνθρωποι μπορούν να εκπαιδεύουν άλλους ανθρώπους, ή και ζώα, προκειμένου αυτοί ή αυτά να εκτελούν ολόκληρο σύνολο εργασιών και να αναπτύσσουν τις δεξιότητες τους μέσω της θετικής ενίσχυσης. Ο Σκίνερ ισχυρίστηκε ότι ο νους, ή αυτό που τότε ονομ...

I. H απουσία κριτικής σκέψης. H εργασία των διανοουμένων θα έπρεπε να είναι εργασία κριτικής. Kαι τέτοια ήταν συχνά στην Iστορία, όπως, παραδείγματος χάριν, κατά τη στιγμή της γέννησης της φιλοσοφίας στην αρχαία Eλλάδα. Tότε, οι φιλόσοφοι αμφισβητούν τις κατεστημένες συλλογικές παραστάσεις, αμφισβητούν τις ιδέες για τον κόσμο και τους θεούς, αμφισβητούν την ορθή τάξη της πολιτείας. Ομως, αρκετά γρήγορα, η στάση αυτή εκπίπτει, εκφυλίζεται. Οι διανοούμενοι εγκαταλείπουν τον κριτικό ρόλο τους. Tον προδίδουν. Mεταβάλλονται σε εκλογικευτές της πραγματικότητας και σε απολογητές της καθεστηκυΐας τάξης. Tο πιο ακραίο παράδειγμα αλλά, χωρίς αμφιβολία, το πιο χαρακτηριστικό- ακόμη και μόνο διότι ενσαρκώνει τη μοίρα και την κατάληξη της κληρονομημένης φιλοσοφίας – είναι ο Xέγκελ. Tελικά, ο Xέγκελ έφθασε να διακηρύσσει πως «ό,τι είναι ορθολογικό είναι πραγματικό και ό,τι είναι πραγματικό είναι ορθολογικό». Στο δικό μας αιώνα έχουμε δύο κραυγαλέες περιπτώσεις αυτού το...

  Παρουσίαση των μεταναστών/τριών και διαμόρφωση της κοινής γνώμης μέσω της είδησης Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν σημαντική επίδραση στη διαδικασία ένταξης των μεταναστών/τριών και των μειονοτήτων στις κοινωνίες των χωρών υποδοχής. Ιδιαίτερη συζήτηση γίνεται για την αντιμετώπιση των μουσουλμάνων μεταναστών/τριών από τον τύπο μετά τις εκδηλώσεις διακρίσεων εις βάρος των μουσουλμανικών κοινοτήτων και την αυξανόμενη ισλαμοφοβία στην Ευρώπη, ύστερα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μαδρίτη. Τα ΜΜΕ συνήθως έχουν αρνητική στάση απέναντι στους μετανάστες/τριες κάνοντας χρήση των στερεοτύπων απέναντι στην ύπαρξη του διαφορετικού. Εμποδίζουν έτσι τις προσπάθειες να δημιουργηθεί αίσθηση εμπιστοσύνης μεταξύ των μεταναστών/τριών και της κοινωνίας, ως μέτρο για ομαλή κοινωνική ένταξη. Η διαφορά δε συνιστά μειονεξία. Η ομαλή κοινωνική ένταξη σημαίνει ένταξη με παράλληλη διατήρηση των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και όχι πλήρη προσαρμογή στο νέο πολιτ...

    Τα βασικά αίτια της εμφάνισης του ρατσισμού μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: α) Η αύξηση της ανεργίας δημιουργεί εχθρότητα ενός τμήματος του πληθυσμού προς τους μετανάστες θεωρώντας τους υπεύθυνους για τα προβλήματά τους. Τη ιδέα αυτή προωθούν οι ρατσιστικές οργανώσεις έστω κι αν είναι λανθασμένη αφού κατά κανόνα οι οικονομικοί μετανάστες κάνουν τις δουλειές που αρνιούνται να κάνουν οι ντόπιοι. β) Στις μέρες μας υπάρχει έλλειμμα «κοινής λογικής» και ταυτόχρονα εδώ και χρόνια διανύουμε μια περίοδο κρίσης αξιών. Τα φαινόμενα αυτά τροφοδοτούν τα ρατσιστικά κινήματα. γ) Ο πολιτικός κόσμος παρουσιάζει ανησυχητικά φαινόμενα διαφθοράς και αναποτελεσματικότητας. Κάποιοι πολιτικοί οδηγούν ένα τμήμα του πληθυσμού να ψηφίζει σε «ένδειξη διαμαρτυρίας» υπέρ ρατσιστικών ή κρυπτορατσιστικών κινημάτων. δ) Η έλλειψη σωστής και ολοκληρωμένης ιστορικής πληροφόρησης μεγάλων τμημάτων της νεολαίας γύρω από τα θέματα αυτά συμβάλλει στο να βρίσκουν γόνιμο έδαφος και να αναπτύσσοντ...

Ένα εύλογο ερώτημα, το οποίο σπάνια θέτουμε οι γονείς στον εαυτό μας είναι πόσο επιτρέπουμε, πόσο παρέχουμε το δικαίωμα στο παιδί μας να ασχοληθεί με τα  θέματα που τον αφορούν και να δώσει τις λύσεις που αυτό νομίζει σωστές και συμφωνούν με τις επιθυμίες του ; Δηλαδή πόσο δημιουργούμε την έννοια της υπευθυνότητας στο παιδί, δίνοντας του το δικαίωμα να οργανώσει την ζωή του; Το ερώτημα αυτό έρχεται να θέσει υπό αμφισβήτηση τις θεωρίες που στηρίζουν την “μικρότητα” του/ης εφήβου/ης και το ότι “δεν ξέρει” δικαιολογώντας την ανάγκη παρουσίας του γονέα δίπλα του. Η σκέψη, της προβληματικής εφηβείας και οι κοινωνικές αναπαραστάσεις ανεπάρκειας που έχουν οι γονείς για αυτή, μειώνουν την σημασία της τάσης του/ης εφήβου/ης να αυτονομηθεί και δικαιολογούν την παρουσία σε κάθε ενέργειά του. Πόσο λοιπόν, η οικογένεια επιτρέπει τις πρωτοβουλίες των εφήβων;  Πόσο δέχεται ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης και ένα διαφορετικό τρόπο ύπαρξης, ο οποίος αποτελεί την βασική...

Μια σύντομη παρουσίαση ένος (επαν)εκπαιδευτικού θεσμού και σύγχρονες παιδαγωγικές προοπτικές*».   * Είναι κοινός τόπος ότι η ιστορία της σωφρονιστικής πολιτικής αποτελεί παγκοσμίως ευρύτατο πεδίο αλλαγών μέσα από πολιτισμικές εκφάνσεις, ιδεολογικούς προσανατολισμούς, κοινωνικούς μετασχηματισμούς, πολιτειακές επιλογές, επιστημονικές προσεγγίσεις και μεταθεωρητικούς προβληματισμούς. Αφενός μία από τις πολλές αλλαγές  στο πλαίσιο των σωφρονιστικών συστημάτων, σε επίπεδο τόσο θεωρητικών συλλήψεων όσο και πρακτικών εφαρμογών, είναι και αυτή που σε συνδυασμό με την πολιτιστική εξέλιξη των κρατών, αποτυπώθηκε σε διεθνείς οργανισμούς, με σκοπό την υιοθέτηση συγκεκριμένων αρχών και κατευθυντηρίων από τα κράτη-μέλη. Ενδεικτικά, αναφέρουμε τους κανόνες της Κοινωνίας των Εθνών (1934), έπειτα τους κανόνες του ΟΗΕ (1957) και αργότερα τους κανόνες Συμβουλίου της Ευρώπης (1973) που αντικαταστάθηκαν από τους νεώτερους σωφρονιστικούς κανόνες (1987) [1] . Αφετέρου μία σύντ...

Ο αυνανισμός είναι ένα από τα σεξουαλικά θέματα τα οποία αποφεύγονται τόσο στις συζητήσεις όσο και στην επιστημονική έρευνα. Ο κύριος λόγος που ο αυνανισμός δεν αναφέρεται στις συζητήσεις μας είναι φυσικά πως ανήκει στην ευρύτερη ομάδα των προσωπικών σεξουαλικών επιλογών/προτιμήσεων οι οποίες είναι από μόνες τους ένα απαγορευμένο θέμα συζήτησης. Η φύση του θέματος όμως το κατέστησε και απαγορευμένο ακόμη και για την επιστημονική έρευνα, καθώς είναι δύσκολο να αποσπάσει κανείς σαφή και αξιόπιστα δεδομένα για τον αυνανισμό όταν όλοι προτιμούν να μην μιλάνε γι’ αυτόν. Μία από τις πιο πρόσφατες έρευνες στις ΗΠΑ [ 1 ] [ 2 ] προσπάθησε να βγάλει κάποια στατιστικά σχετικά με τα χαρακτηριστικά των ατόμων που αυτοϊκανοποιούνται. Στην έρευνα αυτή συμμετείχαν άνδρες και γυναίκες, ηλικίας 18-60 ετών οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε μια σειρά από ερωτήματα σχετικά με την σωματική και ψυχική τους υγεία ανάμεσα στα οποία υπήρχε και η ερώτηση “Πόσο συχνά αυνανιστή...