Αναρτήσεις

Προβολή αναρτήσεων από Μάρτιος, 2010
Εικόνα
Το βλέμμα προς τα άνω Η κοινωνική συνείδηση του υπαλλήλου δεν χαρακτηρίζεται από το αίσθημα της κοινής μοίρας με τους συναδέλφους του, αλλά από την στάση του απέναντι στο κράτος και το “ έθνος “ Η στάση του αυτή συνίσταται στην απόλυτη ταύτιση με την κρατική εξουσία, όπως ένας υπάλληλος ταυτίζεται με την επιχείρηση που υπηρετεί {..............} Την ταύτιση με τον εργοδότη, το “αφεντικό” την βλέπουμε σε χοντροκομμένη βέβαια μορφή στους υπηρέτες των αριστοκρατικών σπιτιών, θαλαμηπόλους, σερβιτόρους κ.λ.π., που ενστερνίζονται ολωσδιόλου την στάση, τον τρόπο, του σκέπτεσθαι, το βάδισμα, την προφορά κ.λ.π. Της άρχουσας τάξης, μεταμορφώνονται σε τέτοιο βαθμό, που για να κρύψουν την ταπεινή καταγωγή τους καταντάν γελοίοι. Η ταύτιση με την εξουσία, το κράτος, την επιχείρηση, το έθνος, κ.λ.π., που σημαίνει συνοπτικά: ¨ Εγώ είμαι η εξουσία ” είναι ένα ψυχικό γεγονός, που μας δείχνει παραδειγματικά πως μεταβάλλεται μια ιδεολογία σε υλική δύναμη. Στην αρχή ο υφιστάμενος οραματίζεται απλώς να γίνει
Εικόνα
Η Πολιτική πρόταση του Ισοκράτη 1) Ο σκοπός του κράτους είναι η ευημερία(ευπραγία) η οποία εξαρτάται περισσότερο από μια καλή κυβέρνηση παρά από την στρατιωτική ισχύ ή από ένα πολυάριθμο πληθυσμό.(VII,13) 2) Ο λαός πρέπει να πληρώνει τους κυβερνητικούς υπάλληλους και να ζητά λογοδοσία(VII,26) 3) Η ισότης δεν είναι απόλυτη, και συνεπώς αποδοκιμάζεται ο θεσμός της κληρώσεως. Ο Ισοκράτης δέχεται την αρχή της “αναλογικής ισότητας(VII,13)” “ στον καθένα σύμφωνα με την αξία του “(VII,21-23) 4) Δεν θα πρέπει να γίνονται αγώνες για την κατάληψη ενός δημόσιου λειτουργήματος. Είναι ορθό όπως ένα δημόσιο αξίωμα συνεπάγεται μια δαπάνη και όχι ένα κέρδος για τον κάτοχό του. Οι αποφασιστικές και υπεύθυνες θέσεις δεν πρέπει να κατέχονται, κατά συνέπεια, παρά από εκείνους που διαθέτουν τα μέσα. Η τιμοκρατική αρχή αντικαθιστά έτσι την δημοκρατική αρχή (XII,131 επ VII, 24-27) 5) Πρέπει να έχουμε μια υψηλή ιδέα για την δημόσια υπηρεσία(IV,79) και ιδιαιτέρος οι πλούσιοι έχουν την υποχρέωση να βοηθούν τους
Εικόνα
ΕΝΑΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΘΥΜΑΤΑΙ Η Θέμις δεν έχει μόνο κέφια... Ευαγγελος Γαλετζας Hταν πριν από πολλά χρόνια. H υπόθεση εκδικαζόταν ενώπιον του Tριμελούς Eφετείου Kακουργημάτων Aθηνών, στο κτίριο της οδού Σωκράτους, όπου στεγαζόταν το Eφετείο Aθηνών. Eντολέας μου, κατηγορούμενος, ήταν ένας νέος άνδρας, περίπου τριάντα ετών. Kατηγορείτο για το αδίκημα της ληστείας που εκτελέστηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα. Για την πράξη του αυτή είχε διαταχθεί η προσωρινή του κράτηση. Aπό την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας έγινε αισθητή η αντικοινωνική προσωπικότητά του, ο σκληρός και προκλητικός χαρακτήρας του. Aπαξίωνε τη διαδικασία με τη συμπεριφορά του, προσέβαλλε και απειλούσε τους μάρτυρες κατηγορίας, σχολίαζε τις ερωτήσεις των δικαστών και γενικά προέβαλλε την εικόνα ενός επικίνδυνου εγκληματία. Tα χαρακτηριστικά του ήταν σκληρά, πέτρινο το πρόσωπό του, οι γραμμές που το χαράκωναν τόνιζαν την επικινδυνότητά του, στα μαύρα του μάτια λες και καθρεφτίζονταν η κακία και το μίσος που φώλιαζαν στην ψυχή του
Εικόνα
Η μοναξιά αυξάνει την πίεση Στα άτομα άνω των 50 ετών Αρνητικές συνέπειες, όχι μόνο για τη ψυχολογία αλλά και για τη σωματική υγεία του ανθρώπου έχει η έλλειψη επαφής με άλλα άτομα. Σύμφωνα με νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στη μοναξιά και στην αύξηση της πίεσης του αίματος, ιδίως σε άτομα άνω των 50 ετών. Οι συνέπειες της μοναξιάς μπορεί να εμφανιστούν μέχρι και τέσσερα χρόνια αργότερα. Οι επιπτώσεις είναι ανεξάρτητες από άλλους παράγοντες που αυξάνουν επίσης την πίεση, όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία.Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε εκατοντάδες άτομα μεταξύ 50-68 ετών. Διήρκεσε πέντε χρόνια.Την επίβλεψη της έρευνας είχε η ερευνήτρια Λουίζ Χόκλι του πανεπιστημίου του Σικάγο. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychology and Ageing."Η μοναξιά συμπεριφέρεται σαν να είναι ένας ξεχωριστός παράγων κινδύνου για την υγεία" υποστηρίζει η ερευνήτρια. Εξάλλου, η υψηλή πίεση, που θεωρείται συχνά "σιωπηλή απειλή".Και τούτο διότι, παρότι συχνά δ
Εικόνα
Διαπραγμάτευση της ισορροπίας ανάμεσα στην αυτονομία και την συλλογικότητα . Το ζευγάρι 4 Θεωρούμε ότι το ξεκίνημα της κοινής ζωής ενός ζευγαριού είναι μια από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές για τα μέλη του,και γι' αυτό και την ονομάζουμε ακόμα σαν περίοδο μέλιτος McGoldrick (1989) ισχυρίζεται ότι η πρώτη αυτή περίοδος όπου το ζευγάρι είναι χωρίς παιδιά, αποτελεί μια περίοδο αρκετά περίπλοκη και δύσκολη, διότι τα δύο μέλη του ζευγαριού βρίσκονται σε μια κατάσταση καινούργια η οποία έχει τρεία διαφορετικά επίπεδα δυσκολίας να αντιμετωπίσουν α) Καθημερινές υπευθυνότητες Τα μέλη του ζευγαριού μέχρι την στιγμής που αρχίζουν την συγκατοίκηση έμεναν με τους γονείς τους ή με άλλους ή και μόνοι , κάτι που πολύ σπάνια θα το συναντήσουμε στην ελληνική πραγματικότητα. Συνήθως λοιπόν έμεναν με τους γονείς τους και αυτό αποτελεί μια δοκιμασία στην συγκατοίκηση με το πρόσωπο του άλλου φύλου, στο βαθμό που οι συνήθειες τις οποίες είχαν στην οικογένεια καταγωγής τους πρέπει να αλλαχτούν δηλαδή να αν
Εικόνα
«Μπορεί να δούμε μια συλλογική νεύρωση» Η κρίση είναι μια λέξη που προφανώς ακούτε συχνά τις τελευταίες εβδομάδες, λόγω της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής αναταραχής. Στα αρχαία ελληνικά σήμαινε απόφαση και ενόσω οι ηγέτες του κόσμου αποφασίζουν ποια μέτρα θα λάβουν για να επιλύσουν τα στεγαστικά προβλήματα, μένει να δούμε πώς θα επιδράσει η κρίση στις αποφάσεις ιδιωτών και κοινωνιών, οι οποίες υφίστανται αυτήν την αναταραχή. Αραγε, θα δούμε την κατάθλιψη να σαρώνει τον κόσμο; Θα στραφούν οι άνθρωποι σε ηγέτες που τους λένε αυτό που θέλουν να ακούσουν αντί γι' αυτό που πρέπει να ακούσουν; Θα αλλάξουν τρόπο ζωής εκατομμύρια άτομα; Αυτά τα ερωτήματα θέσαμε στον Ανδρέα Γιαννακούλα , πρόεδρο της Ιταλικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας, μέλος της British Psychoanalytical Society και της International Psychoanalytic Society και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης, του οποίου το τελευταίο βιβλίο με τίτλο «Το ψυχοδυναμικό counseling» δημοσιεύθηκε φέτος από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Πόσο
Εικόνα
ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ ΓΟΝΕΙΣ, ΑΠΕΛΠΙΣΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ Σ τη μελέτη αναφέρεται ότι, ενώ η Ελλάδα αποτελεί την πιο... αισιόδοξη χώρα της Ευρώπης με τον χαμηλότερο αριθμό αυτοκτονιών στους ενηλίκους, δεν φαίνεται να ισχύει η ίδια τάση και στους εφήβους, οι οποίοι επιχειρούν πολύ πιο εύκολα να θέσουν τέρμα στη ζωή τους.«Ο τρόπος ζωής των νεαρών ατόμων στην Ελλάδα, ο οποίος επηρεάζεται ολοένα περισσότερο από τον δυτικοευρωπαϊκό τρόπο ζωής μέσω παραγόντων όπως η τεχνολογία και τα ταξίδια, έχει επίδραση στην ψυχολογική κατάστασή τους». Παράλληλα τονίζεται ότι τα τελευταία χρόνια τα διαζύγια αυξήθηκαν, ενώ είναι πολύ πιο συχνό το φαινόμενο της μονογονεϊκής οικογένειας- παράγοντες που φαίνεται ότι επιδρούν αμφότεροι στην εμφάνιση αυτοκτονικών τάσεων στους εφήβους. Τι σημαίνουν όμως αυτές οι απόπειρες αυτοκτονίας σε τόσο τρυφερές ηλικίες; Πραγματική επιθυμία του παιδιού είναι να αφαιρέσει τη ζωή του ή περισσότερο μια κραυγή αγωνίας που έχει στόχο να τραβήξει την προσοχή του περιγύρου του και κυρίως της οικογέ
Εικόνα
Το εκπαιδευτικό σύστημα «πνίγει» τους εφήβους Τα καταθλιπτικά συμπτώματα πληθαίνουν και τα ποσοστά απόπειρας αυτοκτονίας διπλασιάστηκαν τα τελευταία 20 χρόνια μεταξύ παιδιών που ξυπνούν και κοιμούνται κάθε μέρα στον ρυθμό του ρομπότ με μοναδικό στόχο την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο και μόνιμη ηχώ στ΄ αφτιά τους: «Πρέπει να τα καταφέρεις!» ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΣΩΛΗ Κυριακή 7 Μαρτίου 2010 Για το καλό του, ξυπνά κάθε πρωί από τα χαράματα ώστε να προλάβει να είναι στην ώρα του στο σχολείο. Είναι πτώμα αφού έχει κοιμηθεί ελάχιστα το προηγούμενο βράδυ προκειμένου να διαβάσει στο πλαίσιο της προετοιμασίας του για τις εξετάσεις εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Για το καλό του, αφού τελειώσει το μάθημα στο σχολείο, έχει άλλα τρία ιδιαίτερα μαθήματα ως τη νύχτα. Για το καλό του, οι καθηγητές τού λένε ότι πρέπει πάση θυσία να βρει μια θέση στον... ήλιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Την ίδια «καραμέλα» πιπιλίζουν κάθε ημέρα και οι γονείς του υπενθυμίζοντάς του ότι, αν δεν καταφέρει να επιτύχει, τόσα χρήματα και τόσ

Η "επάνω" και η "κάτω" θέση στην σχέση του ζευγαριού.

Εικόνα
Το ζευγάρι 3 Όλες οι σχέσεις είναι σχέσεις ισχύος, είναι σχέσεις δύναμης, λέει ο Michel Grozier 1 . Για τον ίδιο λόγο και το ζευγάρι είναι μια σχέση δύναμης όπου, από την πρώτη στιγμή , αυτή η δύναμη εμφανίζεται σαν βασικός παράγοντας διαμόρφωσις του. Συνήθως όταν μιλάμε για ισχύ, σκεπτόμασταν ότι ο άνδρας είναι αυτός, τον οποίο θεωρούμε ότι κατέχει την μεγαλύτερη ισχύ μέσα στο ζευγάρι, λόγω του φύλου του και της κοινωνικής του θέσης, αλλά τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Το ζευγάρι, είναι ένας χώρος και χρόνος αναζήτησης της αγάπης, της ηρεμίας, της κατανόησης και της επικοινωνίας, αλλά όλες αυτές οι ιδιότητες δεν είναι ιδιότητες αυτονόητες και αυτό-εκπληρούμενες. Δεν θα εμφανιστούν έτσι απλά, επειδή έχουμε πει σε κάποιον ότι τον αγαπάμε και το έχει πει και ο ίδιος. Το ζευγάρι καθώς και ο γάμος αποτελούν ένα καινούργιο χώρο και χρόνο όπου το άτομο καλείται να αντιπαρατεθεί απέναντι στο σύντροφό του και να πάρει θέση σε όλα θέματα που αφορούν την σχέση. Είναι ο χώρος και ο
Εικόνα
Η εκλογή συντρόφου Το ζευγάρι 2 Από την εποχή των παγετώνων μέχρι σήμερα ο άνθρωπος έψαχνε το ταίρι του. 'Έψαχνε αυτόν, ή αυτή, έψαχνε τον “άλλο” με το οποίο θα δημιουργούσε το ζευγάρι στα πλαίσια του οποίου θα αναπτυσσόταν ο ίδιος καθώς και οι απόγονοι του. Το ζευγάρι λοιπόν είναι ένας καινούργιος οροθετημένος χρόνος και χώρος μετά από την οικογένεια καταγωγής, όπου ο καθένας προσπαθεί να δημιουργήσει τις συνθήκες τις οποίες θεωρεί κατάλληλες για να συνεχίσει μέσα σε αυτά τα πλαίσια την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη. Η διαφορά έγκειται στο ότι, στην οικογένεια καταγωγής αυτές τις συνθήκες τις καθόριζαν οι άλλοι, οι γονείς, ενώ στο ζευγάρι πρέπει να τις κανονίσει ο ίδιος. Και αυτός ο καθορισμός ξεκινάει από την εκλογή του συντρόφου. Ο “άλλος” είναι η κινητήριος δύναμη της ύπαρξής μας. Από τον πρώτο “άλλο” που ήταν η μητέρα μέχρι το σύντροφο που διαλέγουμε, ο “άλλος” έρχεται να λειτουργήσει με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή να γίνει ο καθρέφτης της ανάπτυξής μας καθώς κ
Εικόνα
“Σεξουαλικότητα και Λίμπιντο” Σεξουαλικότητα 10 Ο όρος “Σεξουαλικότητα” είναι μια λέξη η οποία στην αρχή χρησιμοποιήθηκε από τους επιστήμονες αλλά σιγά, σιγά πήρε την θέση της στο καθημερινό λεξιλόγιο. Βασικά χωρίς αυτό τον όρο σήμερα δεν θα μπορούσαμε να καταλάβουμε πολλά γεγονότα του παρελθόντος. Την ανακάλυψη του όρου “ Σεξουαλικότητα” την οφείλουμε στον πατέρα της Ψυχανάλυσης. τον Ζίγκμουντ Φρόιντ. Βέβαια την σημασία και το περιεχόμενο της λέξης δεν ήταν εύκολο να την ορίσει από την αρχή και χρειάστηκε αρκετά χρόνια για να καθορίσει και να ξεκαθαρίσει το τι σήμαινε ο όρος “Σεξουαλικότητα”. Στην αρχή παίρνοντάς σαν οδηγό την σεξουαλική πράξη, ο Φρόιντ, όρισε σαν "Σεξουαλικότητα" την προσπάθεια του ατόμου να νιώσει ικανοποίηση με την βοήθεια του σώματος και ειδικότερα δια μέσω των γενετικών οργάνων του αντίθετου φύλου. Η “Σεξουαλικότητα” λοιπόν περιελάμβανε όλα αυτά τα οποία εμπεριείχαν την επιθυμία της ολοκλήρωσης της ερωτικής πράξης. Αλλά ορίζοντας την γενετήσια πράξη σαν
Εικόνα
Παιδική σεξουαλική κακοποίηση 5 Σεξουαλικότητα 9 Εργασία της Πρεκατέ Βικτωρία Εκπαιδευτικός,Mphil Εκπαιδευόμενη ψυχολόγος Ελληνική Εταιρία Μελέτης και Πρόληψης της Σεξουαλικής Κακοποίησης Τα δεδομένα Το φαινόμενο της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης συμβαίνει σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από όσο γνωρίζουμε όμως καλύπτεται από έντονη μυστικότητα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Βρετανικού Οργανισμού Stopitnow για την πρόληψη της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης τα ¾ των παιδιών που κακοποιούνται σεξουαλικά δε θα μιλήσουν σε κανένα κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας για αυτήν. Aκόμη από όσα παιδιά μιλήσουν, ελάχιστα θα φθάσουν να απασχολήσουν τις αστυνομικές αρχές, τις κοινωνικές υπηρεσίες ή τους επαγγελματίες υγείας. Παιδική κακοποίηση υπήρχε κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, αλλά μόνο πρόσφατα, οι άνθρωποι άρχισαν να σκέφτονται διαφορετικά γι’ αυτό το θέμα, να δημιουργούν νομικούς ορισμούς για την κακοποίηση, να ορίζουν κυβερνητικούς φορείς οι οποίοι έχουν τη δύναμη να απομακρύνουν
Εικόνα
Παιδική σεξουαλική κακοποίηση 4 Σεξουαλικότητα 8 Ο δράστης και οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί Ο δράστης μπορεί να είναι κάποιος που γνωρίζουμε ή και αγαπάμε, καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι 8 στα 10 παιδιά κακοποιούνται από κάποιον που γνωρίζουν. Μπορεί να είναι μέλη της οικογένειας, φίλοι, γείτονες, μπέιμπι-σίτερ, γιατροί, εκπαιδευτικοί, προπονητές, ιερείς, στελέχη επιχειρήσεων, μπορεί να έχουν υψηλό οικονομικο-κοινωνικό επίπεδο και να είναι καθ’ όλα τα άλλα ευυπόληπτα μέλη της κοινωνίας. Μερικοί από αυτούς μπορεί να έχουν σεξουαλικές σχέσεις και με ενήλικους και να μην έχουν αποκλειστικό –ή και κύριο- σεξουαλικό ενδιαφέρον για παιδιά. Οι δράστες έρχονται από όλες τις τάξεις, φυλές, θρησκείες, επίπεδο νοημοσύνης και μπορεί να είναι ομοφυλόφιλοι ή ετεροφυλόφιλοι. Οι περισσότεροι είναι άντρες, όμως υπάρχουν και γυναίκες. Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι γυναίκες δεν κακοποιούν σεξουαλικά τα παιδιά και αυτό το κάνει ιδιαίτερα δύσκολο για τα παιδιά να αποκαλύψουν μια τέτοια κακοποίηση
Εικόνα
Παιδική σεξουαλική κακοποίηση 3 Σεξουαλικότητα 7 Πώς ο δράστης σωπαίνει το παιδί Οι δράστες μπορεί να προσφέρουν μία ποικιλία από δώρα, χάρες και απειλές για το τι θα συμβεί αν το παιδί αρνηθεί ή αποκαλύψει σε κάποιον. Έτσι το παιδί μπορεί να φοβηθεί ότι θα υποστεί βία ή ότι η οικογένεια θα διασπαστεί ή ότι ο πατέρας θα πάει στη φυλακή. Επίσης πολύ μικρά παιδιά ή παιδιά με νοητική καθυστέρηση μπορεί να μην έχουν τις λέξεις ή τους τρόπους επικοινωνίας για να πουν στους ανθρώπους τι συμβαίνει. Οι δράστες είναι ειδικοί στο να χρησιμοποιούν δικαιολογίες και παραποιήσεις για να κρατούν τα παιδιά μπερδεμένα και σιωπηρά, όπως όταν: Ο δράστης λέει «Σου άρεσε», το παιδί σκέφτεται «Μερικές φορές νιώθω ωραία, ίσως έχει δίκιο» Ο δράστης λέει «Θα σκότωνε τη μητέρα σου αν το μάθαινε», το παιδί σκέφτεται «Πράγματι..» Ο δράστης λέει «Σου μαθαίνω τι κάνουν οι μεγάλοι. Κι εσύ είσαι τόσο μεγάλος..», το παιδί σκέφτεται « Πρέπει να είναι σωστό αφού το κάνουν οι μεγάλοι..» Ο δράστης λέει «Είσαι τόσο όμορφη
Εικόνα
Παιδική σεξουαλική κακοποίηση 2 Σεξουαλικότητα 6 Πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά Υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε τα παιδιά μας. Οι δράστες βασίζονται στη μυστικότητα. Προσπαθούν να σωπάσουν τα παιδιά αλλά και εμάς, υπολογίζοντας ότι δε θα μιλήσουμε αν έχουμε αμφιβολίες. Το πρώτο βήμα είναι να αναπτύξουμε μια ανοιχτή σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά μας. Να ακούμε τους φόβους τους και τις ανησυχίες τους και να τους λέμε να μη φοβηθούν να μας πουν το ο,τιδήποτε. Είναι σημαντικό να μιλάμε μαζί τους για το σεξ και να χρησιμοποιούμε άνετα τις λέξεις που χρειάζονται. Δείξτε τους ότι έχουν το δικαίωμα να λένε όχι Διδάξτε τους ότι είναι ΟΚ να λένε όχι, για παράδειγμα όταν δε θέλουν να παίξουν, να τα γαργαλήσουν, να τα αγκαλιάσουν ή να τα φιλήσουν. Βοηθήστε τα να καταλάβουν ποια συμπεριφορά είναι ανεπίτρεπτη κι ότι θα πρέπει πάντα να μας πουν αν κάποιος τους φέρθηκε με τρόπο που να τα ανησυχεί, ακόμη κι αν τους ήταν αδύνατο να πουν όχι εκείνη τη στιγμή. Να
Εικόνα
Παιδική σεξουαλική κακοποίηση 1 Σεξουαλικότητα 5 Πώς μπορούμε να ανιχνεύσουμε τη θυματοποίηση των παιδιών μας από παιδόφιλους δράστες Οι απότομες ή δραστικές θετικές ή αρνητικές αλλαγές μπορεί να σημαίνουν ότι κάτι τρέχει. Οι απότομες θετικές αλλαγές μπορεί να είναι ένας τρόπος για το παιδί που κακοποιείται να ξανακερδίσει δύναμη ή να ευχαριστήσει τους άλλους. Προσοχή στη υπερβολική ντροπαλότητα. Οι δράστες βλέπουν τα ντροπαλά παιδιά ως πιθανά θύματα. Η ντροπαλότητα μπορεί επίσης να είναι ένας δείκτης ότι το παιδί έχει κακοποιηθεί. Προσοχή στα παιδιά που απομονώνονται. Τα παιδιά που δεν κάνουν παρέα με άλλα παιδιά σε δραστηριότητες ή παιχνίδι ή που κλείνονται στον εαυτό τους (φαίνονται μόνα σε ένα πλήθος) είναι εύκολοι στόχοι. Οι δράστες τα ξεχωρίζουν και εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι δεν έχουν σχέσεις με κανέναν. Προσέξτε αν το παιδί δε μοιράζεται ή μοιράζεται δύσκολα τι συμβαίνει στη ζωή του. Για τα παιδιά που έχουν θυματοποιηθεί το να αποκαλύψουν την κακοποίηση μπορεί να οδηγήσει σ