Το άγχος του αποχωρισμού
Η άγχος του αποχωρισμού αποτελεί ένα από τα πρώτα συναισθήματα που θα αισθανθεί ένα παιδί από τους πρώτους μήνες της ζωής του και μπορεί να το ακολουθεί στην υπόλοιπη. Πρέπει να θεωρήσουμε αυτό το συναίσθημα σαν φυσιολογικό. Μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους, όπως κλάμα, αλλαγή της συμπεριφορά, προβλήματα στον ύπνο. Για το παιδί ο αποχωρισμός από τους γονείς είναι μια κατάσταση καινούργια η οποία εμπεριέχει το στοιχείο του άγνωστου και σαν τέτοιο είναι πολύ φυσιολογικό να εκδηλώσει αντιδράσεις που πολλές φορές δεν ευχαριστούν τους γονείς, ιδίως αν αυτές λαμβάνουν χώρα μπροστά σε άλλα πρόσωπα.
Συνήθως το άγχος του αποχωρισμού εμφανίζεται στον 8ο μήνα της ζωής του και εκδηλώνεται με αντίδραση στην απουσία του γονέα και κυρίως της μητέρας. Με την απλή απομάκρυνση του από το χώρο, όταν δεν βλέπει τον γονέα αλλά και όταν ο γονέας δεν το βλέπει. Όπως είπαμε αυτή είναι μια φυσιολογική κατάσταση και αποτελεί ένα σημαντικό στάδιο στην ανάπτυξη του παιδιού, το οποίο του δίνει την δυνατότητα να καταλάβει ότι είναι ένα πρόσωπο ξεχωριστό από αυτό της μητέρας και των άλλων προσώπων που το περιβάλλουν.
Το παιδί στην αρχή της ζωής του, έχει ανάγκη της επιβεβαίωσης της ύπαρξή του, διότι μάχεται με αυτό το συναίσθημα και την αγωνία που νιώθει, για αυτό το λόγο χρειάζεται υπομονή και κατανόηση για να πραγματωθεί αυτή η επιβεβαίωση. Πολλοί γονείς δεν δίνουν σημασία σε αυτό το συναίσθημα αλλά δεν παύει να αποτελεί μια πραγματικότητα την οποία πρέπει να την λάβουν σοβαρά υπ΄ όψιν. Ένα μωρό δεν μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει η απουσία του γονέα. Μπορεί να αισθανθεί πως η απουσία αυτή θα συνεχιστεί για όλη του την ζωή, πράγμα που το καταστεί ευάλωτο και του δημιουργεί μια ένταση η οποία εκφράζεται με κλάμα και νεύρα τα οποία πολλές φορές κάνουν τους γονείς να ενεργούν και αυτοί με θυμό και νευρικότητα.
Οι περιπτώσεις όπου αυτό το συναίσθημα μεγαλώνει είναι όταν οι γονείς εκδηλώνουν και αυτοί την στεναχώρια τους όταν είναι αναγκασμένοι να αφήσουν τα παιδιά τους σε ένα καινούργιο χώρο ή με πρόσωπα που δεν τους δείχνουν εμπιστοσύνη. Αυτό συμβαίνει τις περισσότερες φορές όταν το παιδί πηγαίνει στο παιδικό σταθμό.
Τα παιδιά αισθάνονται πολύ γρήγορα την αγωνία των γονέων και την αμφίβολη στάση τους στην σκέψη να αφήσουν τα παιδιά τους. Ένας γονέας που εμφανίζεται ήσυχος και σίγουρος την ώρα που αφήνει το παιδί του, το βοηθάει να δεχτεί καλύτερα αυτή την κατάσταση του αποχωρισμού. Στην περίπτωση που οι γονείς δεν καταφέρουν να δημιουργήσουν το συναίσθημα ασφάλειας στα παιδιά τους, τότε τα παιδιά αυτά ίσως, να μην μπορέσουν να ξεπεράσουν αυτό το φόβο και να εκδηλώνουν αγχωτικές διαταραχές κατά την διάρκεια άλλων αποχωρισμών, όπως είναι αυτές που παρουσιάζονται όταν τα παιδιά πάνε στο δημοτικό, στο γυμνάσιο ή στις μελλοντικές ερωτικές τους σχέσεις. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε να κάνουμε με παιδιά μοναχικά κλεισμένα στον εαυτό τους, τα οποία δεν βρίσκουν εύκολα την θέση τους στην ομάδα των άλλων παιδιών και δεν παίρνουν μέρος στα παιχνίδια τους.
Στην αρχή ο γονέας μπορεί να “συνηθίσει” το παιδί του να μένει με άλλα πρόσωπα τις ευρύτερης οικογένειας ή με την γυναίκα που το φυλάει. Αυτό το γεγονός αποτελεί ένα βήμα στην μελλοντική αυτονόμηση του. Την ώρα λοιπόν του αποχωρισμού ο γονέας πρέπει να εξηγήσει στο παιδί του, ήρεμα και διασφαλίστηκα, ακόμα και αν δεν καταλαβαίνει, ότι θα φύγει και θα ξαναγυρίσει,. Με αυτό τον τρόπο το παιδί μαθαίνει ότι ο μπαμπάς και η μαμά φεύγουν αλλά ξανά επιστρέφουν όπως ακριβώς του έχουν πει. Για αυτό το λόγο δεν είναι καλό να εξαφανίζονται ξαφνικά χωρίς να το ενημερώνουν για να αποφύγουν τα κλάμα και την κρίση που μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα στους ίδιους, στην ουσία το μόνο που πετυχαίνουν είναι να δημιουργήσουν μεγαλύτερη ανασφάλεια και φόβο στο παιδί. Τον αποχωρισμό επίσης, μπορούν να το δουν σαν ένα παιχνίδι όπως είναι το “κρυφτό”, και μπορούν να το παίξουν μαζί του, διότι αποτελεί ένα παιχνίδι μύησης στην κοινωνική πραγματικότητα. Δηλαδή το κρύψιμο και μετά η επανεμφάνιση του γονέα, θα βοηθήσει το παιδί να βιώσει την απουσία των γονέων σαν μια κατάσταση φυσιολογική και όχι σαν μια απειλή.
Σχόλια