ΕΦΗΒΕΙΑ 2
Το ρίσκο
κοινωνικοποίηση 25
Μεταβατική περίοδος
Όπως είπαμε η Εφηβεία είναι μια μεταβατική περίοδος στην ζωή του ατόμου . Χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου είναι οι συχνές μεταπτώσεις των διαθέσεων του. Αυτές οι συναισθηματικές μεταπτώσεις μπορεί να διαρκέσουν ένα με δύο μήνες κάθε φορά και εκδηλώνονται μέσω της συμπεριφοράς του. Μπορούμε επίσης να παρατηρήσουμε διατροφικές διαταραχές (βουλιμία, δίαιτα) και φόβους για την υγεία του και την οργανική του ανάπτυξη.
Σε σχέση με το οικογενειακό περιβάλλον παρατηρούμε την εκδήλωση αντιθέσεων, αρνήσεων και αντιστάσεων, στους μέχρι τώρα όρους συμβίωσης με τους γονείς. Σε αυτό το σημείο οι γονείς αντιλαμβάνονται ότι δεν αποτελούν τα πρότυπα, όπως παλιά για τον έφηβο. Αντιλαμβάνονται ότι τα πρότυπα για εκείνον βρίσκονται εκτός οικογένειας και αποτελούν τα “μέσα” για να πλησιάσουν και να αποτελέσουν μέρος της ομάδας των συνομηλίκων. Αυτό εκφράζει το ξεκίνημα ενός καινούργιου σταδίου, φυσιολογικού και σημαντικού για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη και δηλώνει το πέρασμα από την οικογενειακή ομάδα στην κοινωνική ομάδα των φίλων και κατ' επέκταση στο πέρασμα τους στην κοινωνία.
Έτσι μπορεί να φαίνεται ότι, ούτε ο λόγος των γονέων, αλλά ούτε και η παρουσία τους αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τον έφηβο, αλλά δεν είναι έτσι. Η αντίθεση και πολλές φορές η αντιπαλότητα στην οικογένεια κατά την διάρκεια της εφηβείας αποτελούν την προσπάθεια του εφήβου/ης να εκφράσει την διαφορετικότητας του/της, δηλαδή την προσπάθεια να οικοδομηθεί η ταυτότητα του πάντα σε σχέση με την οικογένεια, αλλά σε αντίθεση με αυτή. Δηλαδή εάν μέχρι τώρα το παιδί προσπαθούσε να οικοδομήσει την ταυτότητα του μέσα από την μίμηση των γονεϊκών προτύπων, τώρα κάνει την ίδια προσπάθεια μέσα από την φαινομενική άρνηση τους.
Τις περισσότερες φορές αυτή η αμφισβήτηση δημιουργεί αρκετά προβλήματα στην σχέση με τους γονείς και στους ίδιους στους γονείς με τον εαυτό τους. Αν αυτοί δεν δεχτούν την κατάσταση σαν φυσιολογική τότε μπορεί να ωθήσουν τον έφηβο/η σε συναισθηματική απομόνωση και αποκοπή της επικοινωνίας μαζί τους. Για αυτό ακριβώς τον λόγο οι γονείς πρέπει να διατηρούν μια σταθερότητα αλλά και μια ελαστικότητα απέναντί τους, αποφεύγοντας την κριτική, την σύγκριση και την στείρα συμβουλευτική στάση, πράγμα που απαξιώνει τον έφηβο/η και τον μπερδεύει ακόμα περισσότερο στην ήδη μπερδεμένη συναισθηματικά περίοδο που ζει.
Η συμπεριφορά του ρίσκου.
Αυτές είναι:
α) Η απομόνωση
Εκδηλώνεται με:
Μη φυσιολογικό κλείσιμο στο δωμάτιο του και άρνηση επικοινωνίας
Η ενασχόληση με σκοτεινά πάθη που του “τρώνε” το χρόνο, όπως διάβασμα βιβλίων με μαγείες και σκοτεινές φιλοσοφίες.
Μουσικές και ταινίες που έχουν το ίδιο περιεχόμενο, με αποτέλεσμα να αποκοπεί από τον κόσμο.
β) Έλλειψη ενδιαφέροντος για το σχολείο.
γ) Καταθλιπτικές ιδέες αναξιότητας. Αναποφασιστικότητα, θλίψη, έλλειψη στόχων και ονείρων.
δ) Βια
1)Προς τους άλλους με επιθέσεις και ξυλοδαρμούς.
2)Προς τον εαυτό και με εκδήλωση επιθετικότητας προς το σώμα όπως, piercings, χαραγματιές, ξυραφιές, κ.λ.π.
δ) Ακόρεστη σεξουαλικότητα, χωρίς προφυλάξεις.
ε) Ναρκωτικά, αλκοολισμός .
ε) Αθλητισμό με υπερβολικές και επικίνδυνες απαιτήσεις από τον εαυτό.
ζ) Αυτοκίνητα και μηχανές και υπερβολική ταχύτητα και αναζήτηση του ιλίγγου.
Οι γονείς λοιπόν, πρέπει να ανησυχούνε όταν ο έφηβος δεν ενδιαφέρεται για τα μαθήματα του.
Πρέπει να ανησυχούνε όταν δεν υπάρχει ενδιαφέρον για τίποτα και παρατηρούν μια παραίτηση και κλείσιμο στον εαυτό του.
Και ιδίως πρέπει να ανησυχούν, αν αυτό το κλείσιμο συνοδεύεται από την χρήση ουσιών. Διότι η παρουσία ουσιών, η οποία εκφράζει την τάση του εφήβου να “τα ζήσει όλα” χωρίς μέτρο, δηλώνει επίσης την παρουσία ενός ψυχικού πόνου όπου οι ουσίες (ναρκωτικό, αλκοόλ) αποτελούν την προσπάθεια να δοθεί μια λύση, να βρεθεί μια θεραπεία στο πρόβλημα.
Μπορεί επίσης σε κοινωνικό επίπεδο, να εκφράζει την ανάγκη του εφήβου/ης να αποτελέσει μέρος μιας ομάδας, ενάντια στην μοναξιά και στον αποκλεισμό από τους συνομήλικους του .
Μερικοί γονείς μπορεί να θεωρήσουν ότι όλα αυτά δεν είναι σοβαρά, (είναι της εφηβείας). Αλλά τις περισσότερες φορές αυτές οι υπερβολικές μορφές ύπαρξης ή ανυπαρξίας μπορεί να αποτελούν σοβαρά δείγματα μιας άσχημης ψυχολογικής κατάστασης.
Μπορεί να είναι ένα κάλεσμα προς αυτούς το οποίο αν δεν το αντιληφθούν, δηλαδή:
α) Αν δεν αντιληφθούν, ότι, το παιδί τους με την απομόνωση, εκφράζει ότι περνάει μια κατάθλιψη η οποία μπορεί να οδηγήσει στην αυτοκτονία.
β) Αν δεν αντιληφθούν ότι με την υπερβολική ταχύτητα, την βία και την επιθετικότητα, θέτουν την σωματική τους ακεραιότητα και την ζωή τους σε κίνδυνο.
γ) Αν δεν αντιληφθούν ότι με την κατάχρηση ουσιών οδηγούνται με έναν άλλο τρόπο προς την κοινωνική και οργανική αυτοκτονία.
Τότε μπορούν να κρατήσουν μια στάση η οποία γίνεται αντιληπτή από το έφηβο σαν απόρριψη.
Οι γονείς δεν πρέπει να δραματοποιούν την κατάσταση αλλά και να μην αδιαφορούν και να ψάχνουν να καταλάβουν τι συμβαίνει, διότι το χρέος τους είναι να βοηθήσουν το έφηβο/η να γίνει υπεύθυνος ενήλικας, πρώτα για τον εαυτό του και μετά για τους άλλους.
Σχόλια