Το “ πρόβλημα” δεν εμποδίζει την ζωή, αλλά την εξελίσσει. 2

Ξανακοιτώντας τον τίτλο της προηγούμενης ανάρτησις μου, σκέφτηκα ότι χρειάζεται περισσότερο να εμβαθύνουμε στο γεγονός του “προβλήματος” και στην θέση που κρατά στην ζωή του καθενός μας καθώς και της οικογένειας που μας περιβάλλει. Βασικά ο ρόλος ενός “προβλήματος” τόσο σε ατομικό όσο και σε οικογενειακό επίπεδο μπορεί να έχει περισσότερες διαστάσεις από αυτή που μπορεί να του προσδίδουμε.

Το “πρόβλημα” είναι γενεαλογικό

Ο τρόπος με τον οποίο σχετίζονται οι άνθρωποι σε μια σχέση έχει σχέση με τη μορφή των σχέσεων που είχαν αναπτύξει στην οικογένεια καταγωγής τους. Ο τρόπος αλληλεπιδράσεων στην οικογένεια καταγωγής αποτελούν το βασικό υπόβαθρο στο ξεκίνημα μιας νέας σχέσης. Έτσι η ρύθμιση αυτών των αλληλεπιδράσεων μπορεί να καθορίζεται από πρότυπα σχέσεων με αυτό που ο κάθε γονέας έχει ζήσει και μάθει στην οικογένεια καταγωγής του και τα οποία επαναλαμβάνονται στην νέα σχέση . Δηλαδή στην περίπτωση ενός “προβλήματος” μπορεί να έχουν συμβάλει όχι μόνο τα μέλη μια οικογένειας, αλλά και τα μέλη της ευρύτερης οικογένειας. Επίσης το πρόβλημα μπορεί να έχει ξανά εμφανιστεί στο παρελθόν στις οικογένειες καταγωγής, όπως προβλήματα βίας, αλκοολισμού, αρρώστιας, κ. λ. π.

Έτσι το “πρόβλημα” δεν έχει σχέση μόνο με μια γενιά, αλλά με περισσότερες γενιές της ίδιας οικογένειας. Και μπορεί να υιοθετήσει τρόπους επίλυσής του παρόμοιους με τους τρόπους που είχαν υιοθετήσει οι προηγούμενες γενεές. Άρα το “πρόβλημα” μπορεί να εμφανιστεί σε περισσότερες γενεές στην ίδια οικογένεια με τα ίδια αποτελέσματα. Σε αυτή την περίπτωση το “πρόβλημα” έχει μια γενεαλογική παρουσία και επαναλαμβάνεται.

Όταν ο Σαίξπηρ έγραφε ότι “οι αμαρτίες των γονιών πέφτουν στα κεφάλια των παιδιών τους”, και ο Όμηρος ανέφερε ότι “ Τώρα θα πληρώσεις για τις μεγάλες αμαρτίες του πατέρα σου” αυτή την δια - γενεαλογική επανάληψη του “προβλήματος” μιλούσαν.

Το “πρόβλημα” δεν είναι ατομικό

Κατ΄ αρχάς πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι ατομικό αλλά οικογενειακό. Δεν αποτελεί μια ατομική κατασκευή αλλά μια οικογενειακή συν- κατασκευή. Αυτή η συν-κατασκευή έχει σχέση με την συμμετοχή του κάθε μέλους της οικογένειας στο πρόβλημα από την θέση που κατέχει σε αυτή. Με αυτή την έννοια το “πρόβλημα” δεν αποτελεί πρόβλημα του εαυτού, αλλά πρόβλημα της σχέσης και της μορφής των αλληλεπιδράσεων στην οικογένεια. Έτσι το “πρόβλημα” καθορίζεται από την δομή και τις ιεραρχίες που αναπτύσσονται με σκοπό την επίτευξη μια ισορροπίας μέσα σε αυτή .

Η ισορροπία αυτή πολλές φορές μπορεί να επιτευχθεί δια μέσου της ύπαρξης του “προβλήματος”.Το “πρόβλημα” μπορεί να λειτουργήσει σαν ασφαλιστική δικλίδα στην συμμαχία με τον εαυτό μας, αλλά και στην συμμαχία μέσα στην οικογένεια για την επίτευξη αυτής της ισορροπίας.. Μπορεί να αποτελεί ένα λειτουργικό άξονα πάνω στον οποίο οικοδομείται η στάση μας αλλά και η στάση της οικογένειας που ανήκουμε. Δηλαδή το “πρόβλημα” μπορεί να διευκολύνει την λειτουργία της οικογένειας και να βοηθήσει στην συνοχή της. Σε αυτή την περίπτωση η ταυτοποίηση ενός μέλους της με το “πρόβλημα” σαν προβληματικό, είναι απαραίτητη για να μπορέσει να λειτουργήσει.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα για να το καταλάβουμε καλύτερα.

Η μητέρα και ο πατέρας σε μια οικογένεια με ένα παιδί, έχουν προβληματική σχέση διότι η μητέρα υποψιάζεται ότι ο σύζυγός της την έχει απατήσει. Ξεσπάν συγκρούσεις που απειλούν την συνοχή της. Εκείνο το διάστημα το παιδί αρχίζει να παρουσιάζει δυσκολίες στο αναπνευστικό σύστημα (άσμα) και πρέπει να το πηγαίνουν συχνά στο νοσοκομείο και ν ασχοληθούν περισσότερο με αυτό. Το πρόβλημα του ζευγαριού μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, ενώ το “πρόβλημα” του παιδιού στην πρώτη. Με αυτό τον τρόπο επέρχεται μια ισορροπία στην σχέση του και μια καινούργια συμμαχίας στο ζευγάρι μέσω της ανησυχίας για το παιδί.

Το “πρόβλημα” δεν είναι ένα

Με το παραπάνω παράδειγμα διαπιστώνουμε ότι τελικά δεν έχουμε να κάνουμε μ΄ ένα “πρόβλημα” αλλά με περισσότερα. Έχουμε ένα “πρόβλημα” στην σχέση του ζευγαριού μεταξύ τους και ένα στην σχέση του ζευγαριού με το παιδί (αρρώστια). Ψάχνοντας μπορούμε να βρούμε κάποιο άλλο “πρόβλημα” στην σχέση της μητέρας με τους γονείς του συζύγου, ή τους γονείς της, καθώς και του συζύγου με την οικογένεια της γυναίκα του, ή τους δικούς του γονείς. Βέβαια το “πρόβλημα” με το παιδί έρχεται να καλύψει όλα τα άλλα και να βοηθήσει το ζευγάρι των γονέων να συνεχίσει να είναι μαζί. Δηλαδή λειτουργεί επιφέροντας μια ισορροπία στην οικογένεια . Άρα το ερώτημα “Ποιο είναι το πρόβλημα”; είναι αναγκαίο σε κάθε περίπτωση.

Με αυτό τον τρόπο το “πρόβλημα” δεν έρχεται για να εμποδίσει την ζωή της οικογένειας, αλλά για να την προστατεύσει και να την εξελίξει. Στόχος μας λοιπόν δεν είναι να ασχοληθούμε με το “πρόβλημα” σαν εμπόδιο, αλλά σαν στάδιο της οικογενειακής εξέλιξης και συνοχής.

ευχαριστώ

Κερεντζής Λάμπρος