Για την εμπιστοσύνη...




Στη γονεϊκή σχέση

Από την πρώτη στιγμή της εμφάνισης μας στην γη η εμπιστοσύνη απετέλεσε το χώρο/ χρόνο των ευνοϊκών, η όχι συνθηκών για την ανάπτυξής μας. Από την σχέση με την μητέρα ξεκινάει το μακρινό ταξίδι της εμπιστοσύνης στην αλληλεπίδραση με τους άλλους που ορίζει και την σχέση με τον εαυτό. Από τότε αρχίζει να μπλέκεται η προσδοκία της παρουσίας του άλλου, χωρίς την οποία δεν θα μπορούσε το άτομο να αντιληφθεί την δική του παρουσία. Αυτή η σχέση καθορίζει τη μορφή ανάδυσης του εαυτού. Αυτή καθορίζει το ποσοστό εμπιστοσύνης που εκφράζεται από τη παρουσία της. Δημιουργεί τη δυνατότητα στο παιδί να κατασκευάσει τον εαυτό του μέσω της προσδοκούμενης ικανοποίησης των αναγκών του.

Μέσα λοιπόν στην οικογένεια, οι συνθήκες δημιουργούν την εμπιστοσύνη τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς του. Οι γονείς δοκιμάζουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους καθώς το παιδί δοκιμάζει την εμπιστοσύνη των γονιών του. Γονείς και παιδί εμπλέκονται σε ένα συνεχές αλληλεπιδραστικό παιχνίδι όπου η εμπιστοσύνη αποτελεί το διάκοσμο της ανάπτυξης και των δύο. Πρώτα αναπτύσσεται η εμπιστοσύνη ανάμεσα τους και μετά αναπτύσσονται και οι ίδιοι. Η εμπιστοσύνη κτίζει την γονεϊκή παρουσία καθιστώντας το παιδί βασικό στοιχείο άντλησης εμπιστοσύνη και των ιδίων. Η σχέση εμπιστοσύνης δημιουργεί το συναίσθημα που αποδίδει σημασία σε κάθε ενέργεια του ατόμου και το κάνει ικανό να δώσει και να πάρει από αυτή.

Με τον εαυτό και τον άλλο

Η εμπιστοσύνη είναι ο εσωτερικός και εξωτερικός χώρος/χρόνος που δεν επιτρέπει την διαφυγή. Μαζί της θα μετρηθεί ο καθένας σαν κάτι εξωτερικό και εσωτερικό που αδειάζει και γεμίζει από ένα λόγο, μια κίνηση, μια γκριμάτσα του άλλου. Η εμπιστοσύνη περιέχει την εαυτό και αυτός την περιέχει, είναι το περιεχόμενο του περιεχομένου. Αυτό εκφράζεται από την αναζήτηση του εαυτού μέσα από το βλέμμα του άλλου που αγκαλιάζει την παρουσία του και τον βοηθάει με τον ίδιο τρόπο να αγκαλιάσει και αυτός τον εαυτό του. Δηλαδή με τον ίδιο τρόπο που μπορεί η εμπιστοσύνη να σε γεμίσει από την παρουσία του άλλου μπορεί να σε αδειάσει στην αδιαφορία και την απόρριψη.

Η εμπιστοσύνη είναι η συνεχής προσπάθεια κάλυψη της υπαρξιακής αβεβαιότητας του ατόμου στην σχέση με τον άλλον, όπου κάθε επιβεβαίωση βρίσκει πάντα εμπόδια να γίνει πιστευτή. Άρα είναι μια ατελείωτη ψυχική διεργασία που διαμορφώνει την κοινωνική πράξη του ατόμου προσδίδοντας της νόημα στην προσπάθεια επιβεβαίωσης του ανεπιβεβαίωτου της ύπαρξης. Έτσι η εμπιστοσύνη ξεκινάει από την σχέση με τον άλλον και κατασκευάζεται μέσα από αυτή. Αποτελεί το συναίσθημα που απορρέει από ψυχικές και κοινωνικές διαδικασίες οι οποίες οργανώνουν τις προσδοκίες και υποχρεώσεις ανάμεσα στο άτομο και τον εαυτό του, ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία. Η έννοια βρίσκει την πραγμάτωσή της μέσα από την ικανότητα του ατόμου και του άλλου, να κρατάν τις υποσχέσεις τους. Υποσχέσεις που στοχεύουν τον εαυτό απευθυνόμενες προς τον άλλον και το αντίθετο. Διότι δια μέσου των υποσχέσεων προς τον άλλον διατηρείται και αναπαράγεται η υπόσχεση προς τον εαυτό. Πάνω σε αυτή στηρίζεται η κατασκευή του εαυτού αλλά και του άλλου.

Έτσι η εμπιστοσύνη εκφράζει τη σημαντικότητα του ανεξάντλητου περιεχόμενου της εμπειρίας ανάμεσα σε εμένα και τον “άλλο” η οποία κάθε φορά τίθεται σε αμφισβήτηση. Η αμφισβήτηση του περιεχομένου της εμπιστοσύνης δεν είναι παρά η συνεχής προσπάθεια αναγνώρισης και κατάχτησης της. Κατάχτησης αυτού που βρίσκεται έξω από εμένα και αυτού που διαμορφώνεται μέσα σε μένα. Η διαφοροποίηση του “έξω” από εμένα και του “μέσα” σε μένα δεν είναι παρά θέμα εμπειρίας και γνώσης που ορίζει την ρεαλιστικότητα των προσδοκιών μου.

Η εμπιστοσύνη και το μέλλον

Η εμπιστοσύνη δεν είναι παρά η προσπάθεια να γνωρίσω το μέλλον με τρόπο ώστε να το ορίσω και να το ελέγξω σαν διαδικασία που δεν θα με αφήσει εκτεθειμένο στο παρόν μου. Άρα η εμπιστοσύνη έχει σχέση με την ικανότητα ελέγχου των καταστάσεων-σχέσεων που με αφορούν,πράγμα που φανερώνει την ισχύ που μπορώ να προβάλω πάνω σε αυτές τις καταστάσεις-σχέσεις και την μελλοντική διαμόρφωσις τους με στόχο την διαμόρφωσή μου. Αυτή η δυνατότητα απορρέει από την ικανότητα μου να γνωρίζω. Από την ικανότητα να παρατηρώ, να αναλύω, να ταξινομώ και να φθάνω σε συμπεράσματα απέναντι σε αυτά που συμβαίνουν. Άρα εμπιστοσύνη θα υπάρχει εφόσον έχω την δυνατότητα να εκτιμήσω αυτό που έρχεται, το μελλούμενο. Το μελλούμενο όμως μπορώ να το ορίσω μόνο μέσα από την εμπιστοσύνη στο τωρινό. Χωρίς την εμπιστοσύνη στο παρόν, το μέλλον δεν θα μπορούσε να δημιουργηθεί σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Το μέλλον καθορίζεται από την παρουσία της ή την απουσία της.

Εμπιστοσύνη και γνώση.

Η Εμπιστοσύνη έχει σχέση με την γνώση και την έλλειψη της. Δημιουργείται ανάμεσα στην παρουσία της και την απουσία της. Όσο το άτομο δεν γνωρίζει, τόσο η εμπιστοσύνη μειώνεται, μειώνοντάς το. Η αβεβαιότητα σημαίνει έλλειψη γνώσης που καταλήγει στην έλλειψη εμπιστοσύνης που οδηγεί στην έλλειψη του εαυτού. Η έλλειψη γνώσης του περιβάλλοντος σημαίνει έλλειψη γνώσης για τον εαυτό. Όσα λιγότερα ξέρω για αυτό, τόσο λιγότερα ξέρω για εμένα. Σε αυτή την περίπτωση βιώνω τον εαυτό μου σαν κάποιον που δεν μπορεί να υπολογίσει, να σκεφτεί, να οργανώσει, να αποφασίσει και να πράξει. Η θολή εικόνα του εαυτού διαπραγματεύεται την παρουσία της ανάμεσα στην γνώση και την έλλειψή της. Επειδή η γνώση δεν καταχτείται ολοκληρωτικά ποτέ, και η εμπιστοσύνη βρίσκεται συνεχώς σε μια διαδικασία κατάχτησης της. Τα πάντα μπορούν να ανατραπούν και να ξανακερδιθούν σε σχέση με την εμπιστοσύνη. Αν η εμπιστοσύνη εκλείψει που σημαίνει έκλειψη της γνώσης τότε επέρχεται η παραίτηση και ο υπαρξιακός θάνατος.


Εμπιστοσύνη και ελευθερία

Η εμπιστοσύνη δημιουργεί την ελευθερία και η ελευθερία την εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη επεκτείνει τα όρια της ελευθερίας προσφέροντας την δυνατότητα το άτομο να δοκιμάσει, να ρισκάρει για κάτι καινούργιο που θα τον πάει πέρα από αυτό που ήξερε μέχρι τώρα για τον εαυτό του. Ανοίγει καινούργιους ορίζοντες ενάντια στο περιορισμό που του θέτει, τις περισσότερες φορές, το περιβάλλον, μέσα από αυτόν. Η εμπιστοσύνη λοιπόν πάντα χρειάζεται τη δοκιμασία του εαυτού για να μετρηθεί με το άγνωστο που βρίσκεται έξω του και πηγάζει από μέσα του. Άρα πάντα χρειάζεται το ρίσκο το οποίο πρέπει να πάρει ο καθένας για προχωρήσει και να ορίσει τα επόμενα βήματά σου σε κοινωνικό και ψυχολογικό επίπεδο. Η απόφαση για αυτό, δεν είναι τίποτα άλλο παρά το ξεκίνημα προς την εμπιστοσύνη ακόμα και αν το αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Κάθε απόφαση αποτελεί μια δοκιμασία για την εμπιστοσύνη, αλλά την πάει πάρα κάτω. Η εμπιστοσύνη έρχεται να διώξει τον φόβο του αγνώστου κάνοντας το γνωστό. Υπάρχει μέσα από την δυνατότητα του ατόμου να ελέγχει αυτό που φαίνεται αλλά και αυτό που βρίσκεται κρυμμένο.

 Τι είπαν για αυτήν:
 Είναι αδύνατο να ζήσεις χωρίς εμπιστοσύνη: Αυτό θα σήμαινε να φυλακιστείς στο χειρότερο απ’ όλα τα κελιά, τον εαυτό σου’. Graham Greene
Η ευτυχία της καρδιάς βρίσκεται στην εμπιστοσύνη’. Ζαν Μπατίστ Λουί Γκρεσέ

‘Η εμπιστοσύνη πάντα συνεπάγεται την τρωτότητα και το ρίσκο γιατί τίποτα δεν θα μετρούσε ως εμπιστοσύνη εάν δεν υπήρχε η πιθανότητα της προδοσίας’. Robert C. Solomon

Κερεντζής Λάμπρος

πίνακας: France Malo

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

Η Γονεϊκότητα