Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

Ο χωρισμός και τα παιδιά
Το ζευγάρι 8

Η κατάσταση

Ο χωρισμός είναι μια κρίση της οικογένειας και την βιώνουν όλα τα μέλη ανάλογα με την θέση την οποία καταλαμβάνουν μέσα σε αυτή. Η αλλαγές που επέρχονται μετά από ένα χωρισμό, είναι ανατρεπτικές για την λειτουργία της οικογένειας και όλα της τα μέλη καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τον ρόλο τους απέναντι στον άλλον και την νέα μορφή οικογένειας. Ο επαναπροσδιορισμός αυτός δεν μπορεί να είναι μια στιγμιαία διαδικασία, αλλά μια διαχρονική η οποία αφορά τόσο τους γονείς όσο και τα παιδιά. Ο τρόπος που θα οργανωθεί εκ νέου, η ζωή, καθορίζει την καινούργια μορφή σχέσεων. Αυτή η μορφή που θα πάρει η σχέση των γονέων μετά τον χωρισμό, αποτελεί τον ουσιαστικό παράγοντα ανάπτυξης του παιδιού και όχι ο χωρισμός αυτός κάθε αυτός. Αυτό εξαρτάται από τον τρόπο που ο κάθε γονέας διαχειρίζεται τον χωρισμό στην μετέπειτα ζωή του. Τι κάνει με αυτόν; Ποια σημαντικότητα του αποδίδει στην εξέλιξη του. Και πως αυτό εκλαμβάνεται από τα παιδιά;

Τα αίτια

Υπάρχουν οικογένειες όπου η σχέση γονέας – παιδί επισκιάζεται από την σχέση των γονέων.. Δηλαδή η σχέση των γονέων παίρνει την κεντρική θέση βάζοντας τα παιδιά στην άκρη. Το παιδί δεν απολαμβάνει το ενδιαφέρον που χρειάζεται για να την ανάπτυξή του Σε αυτή την περίπτωση το παιδί νιώθει ανίσχυρο, μόνο, ανασφαλή και εξαρτώμενο. Το παιδί παρακολουθεί χωρίς να μπορεί να επέμβει, αν και το θέλει. Πόσες φορές παιδιά δεν βρέθηκαν σε σκηνές ζήλιας. Δεν έγιναν μάρτυρες καυγάδων. Δεν βίωσαν την βία ανησυχώντας για τους γονείς τους.
Υπάρχουν οικογένειες όπου η σχέση με τα παιδιά επισκιάζει την σχέση των γονέων. Σε αυτή την περίπτωση η σχέση γονέας - παιδί αποτελεί την μόνη ανησυχία του ζευγαριού κρύβοντας ίσως την ψυχρότητα, την αδιαφορία η και την βία που πολλές φορές αναπτύσσεται υπόγεια ανάμεσα στο ζευγάρι. Τα παιδιά σε αυτή την περίπτωση μονοπωλούν το ενδιαφέρον, τουλάχιστον του ένα γονέα και αποτελούν τον μόνο συνδετικό μέσο και σκοπό της οικογένειας. Αυτά τα παιδιά επωμίζονται το βάρος της οικογένειας, είναι άθραυστα ενοχικά απομονωμένα. Τις περισσότερες φορές χάρις σε αυτά διατηρήται η οικογένεια ενωμένη. Αυτά αποτελούν και την δικαιολογία του γονέα για να παραμένει σε μια σχέση η οποία τον αλλοτριώνει και σαν άτομο αλλά και σαν γονέα..

οι φόβοι

Ακόμα και μετά από το χωρισμό ο γονέας παραμένει γονέας είτε το θέλει είτε δεν το θέλει. Δεν είναι αυτός που καθορίζει τον ρόλο του, αλλά το παιδί του..
Ο χωρισμός έχει να κάνει με την σχέση του ζευγαριού και όχι με την σχέση γονέων - παιδιών. Ο χωρισμός δεν αναιρεί τον ρόλο του γονέα, αλλά τον ρόλο του/της συζύγου. Ο γονέας υφίσταται πάντα, είτε είναι μαζί είτε είναι χώρια είτε είναι καλός, είτε κακός.
Πολλοί είναι οι γονείς ανησυχούν για τις επιπτώσεις του χωρισμού στα παιδιά τους και προσπαθούν με διάφορους τρόπους να τα προστατέψουν από αυτόν. Βασικά η σκέψη των παιδιών και το πως δεν θα τα πληγώσουν έχει αρχίσει. Από την στιγμή που καταλαβαίνουν ότι η ένταση μεγαλώνει στο ζευγάρι και συνειδητοποιείται η πραγματική κατάσταση. Ακόμα και τότε οι γονείς δεν μπορούν να παραδεχτούν τον χωρισμό και προσπαθούν να αποφύγουν την ρήξη. Μπορεί να μπουν σε μια περίοδο κατάθλιψης. Όμως η ισορροπία είναι άθραυστη και στην πρώτη παρεξήγηση το σύστημα καταρρέει, και η κρίση εκδηλώνεται ανοιχτά. Όταν αρχίσουν οι διαδικασίες του χωρισμού εκδηλώνεται μια επιθετικότητα ανάμεσα στους συζύγους με έντονο το αίσθημα της εκδίκησης. Η αναφορά στα παιδιά και οι νομικές ρυθμίσεις γίνονται αφορμή και πεδίο συγκρούσεως κατάσταση η οποία αγγίζει και τα παιδιά με αποτέλεσμα να διχάζονται και να αισθάνονται μόνα και στερημένα συναισθηματικά.

Τι να κάνουν

Στην ουσία πιστεύω ότι οι γονείς δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα. Τα παιδιά θα βιώσουν τον χωρισμό, θα βιώσουν την απομάκρυνση του ένα γονέα, συνήθως του πατέρα Θα βιώσουν τον φόβο, την ένταση, την μοναξιά. Το μόνο που μπορεί να κάνει ο κάθε γονέας είναι να είναι εκεί για να βοηθήσει το παιδί να τα περάσει. Και αυτή η βοήθεια εξαρτάται, όπως είπαμε, από το πως ο γονιός ζει τον χωρισμό και τι μεταδίδει στο παιδί του. Ποιες ευκαιρίες δίνει στον εαυτό του για κάτι καλύτερο. Δυστυχώς οι γονείς δεν μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να περάσουν τον χωρισμό ομαλά, εάν οι ίδιοι δεν τον περάσουν ομαλά.
Ο χωρισμός είναι μια απόφαση αλλαγής μια κατάστασης είναι το τέλος μια αποτυχημένης σχέσης, είναι μια περαιτέρω γνώση, ένα καινούργιο ξεκίνημα. Ο τρόπος με τον οποίον ο γονέας αντιμετωπίζει τον χωρισμό, βοηθάει και το παιδί στην αντιμετώπιση του.
Ο χωρισμός μπορεί να δυναμώσει τον ρόλο του γονέα, μπορεί να καλυτέρευση την σχέση γονέα - παιδιού. Να τους προσφέρει ένα καινούργιο χρόνο και χώρο σε πρακτικό, αλλά και σε συναισθηματικό επίπεδο μέσα στο οποίο ο κάθε γονέας καλείται να ξανακτίσει την σχέση με το παιδί του κάτι που δεν ήταν δυνατόν να γίνει μέσα στην οικογένεια.
Το πιο ουσιαστικό που μπορούν να κάνουν οι γονείς είναι να μιλούν με τα παιδιά τους. Πριν και μετά από το χωρισμό.
Να εξηγήσουν στα παιδιά
ότι σκοπεύουν να χωρίσουν διότι δεν αγαπιούνται πλέον και μαλώνουν.
Να ξεκαθαρίσουν στα παιδιά ότι, δεν είναι υπεύθυνα για αυτή την κατάσταση.
Ότι θα τα αγαπούν και θα τα φροντίζουν μετά τον χωρισμό και θα είναι εδώ και οι δύο, να εκπληρώσουν κάθε τους ανάγκη.
Ότι θέλουν και οι δύο να διατηρήσουν τον δεσμού τους μαζί τους, ακόμα και αν ζουν με τον έναν.
Ότι γνωρίζουν ότι θα στεναχωρηθούν, θα πληγωθούν, θα φοβηθούν, θα θυμώσουν, θα νιώσουν ανασφάλεια, και θα είναι πάντα εκεί για να τα βοηθήσουν.
Ότι ο χωρισμός είναι οριστικός και δεν θα αλλάξουν την απόφασή τους.
Ότι δεν θα πρέπει να αισθάνονται ντροπή διότι υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν χωρισμένοι..
Ότι δεν θα τα εμπλέκουν στις αντιδικίες τους
Ότι δεν θα του τα χρησιμοποιήσουν με σκοπό να μάθουν ο ένας γονέας για την ζωή του άλλου, να γίνουν κατάσκοποι του τι λέει ό ένας γονέας για τον άλλον.
Ότι θα συζητούν όλοι μαζί για αυτό που συμβαίνει.1



1Διαζύγιο. Επιπτώσεις σε παιδιά και εφήβους Κέντρο Ψυχολογικών Μελετών.
Νικολοπούλου Ζάχου Κατερίνα Κοινωνική Λειτουργός