Εφηβεία 10
Τα ναρκωτικά
Η χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών στην εφηβεία έρχεται να εκφράσει μια κρίση προσωπική, του ίδιου του εφήβου, όσο και μια κρίση οικογενειακή. Στην γέννηση της αυτή η κρίση δεν ξεκινά από τον έφηβο αλλά από την οικογένεια. Το ξεκίνημα αυτό μπορούμε σύμφωνα με την ψυχαναλυτική θεωρεία να την τοποθετήσουμε στην εποχή που ο έφηβος ήταν ένα παιδάκι. Έχει σχέση με την αποδοχή η όχι αυτού του παιδιού από τους γονείς του, η οποία εκφράζεται διαφορετικά από τον πατέρα και διαφορετικά από την μητέρα.
Το παιδί κτίζει την παρουσία του μέσα από το βλέμμα του γονέα και σύμφωνα με αυτό το βλέμμα καθορίζεται και η αντίληψη που έχει για τον εαυτό του. Αυτό το βλέμμα καθορίζει το δικό του βλέμμα στο είδωλο, που βλέπει μέσα από το καθρέφτη. Εάν το βλέμμα του γονέα είναι προσεκτικό, βλέμμα γεμάτο αγάπη και ενδιαφέρον για αυτό, τότε επιτρέπει και στο ίδιο το παιδί να κοιταχτεί στο καθρέφτη με ηρεμία και εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Εάν αντιθέτως, από αυτό το βλέμμα λείπει αυτή η τρυφερή αγάπη και η αποδοχή που χρειάζεται το παιδί, ο καθρέφτης "σπάει” στέλνοντας στο παιδί μια εικόνα ανεπάρκειας και απαξίωσης για αυτό που είναι, διότι δεν μπόρεσε να τραβήξει την προσοχή των γονέων, δεν μπόρεσε να απαντήσει στις προσδοκίες τους.
Σε αυτή την περίπτωση σύμφωνα με τον Oliverstein η συνάντηση με το ναρκωτικό έρχεται να αποκρύψει αυτό το “σπάσιμο” του καθρέφτη, κατά την διάρκεια της εφηβείας, δηλαδή τον πόνο από την μη αποδοχή του γονέα όταν ήταν παιδί. Το σοκ από την χρήση του ναρκωτικού είναι το ίδιο δυνατό με το σοκ της πληγής από την απόρριψη που κουβαλά από παιδί και αποτελεί ένα μέσο αποκατάστασης της χαμένης ενότητας, από την ικανοποίηση που νιώθει, ή από την ακύρωση του πόνου της απόρριψης που κουβαλά.
Όπως έχουμε συχνά μιλήσει σε αυτό το μπλοκ το πέρασμα από την παιδική ηλικία στην εφηβεία αποτελεί μια αλλαγή η οποία δεν βιώνεται πάντα με ευχαρίστηση, αλλά αντιθέτως μπορεί να επενδύεται με μια ανησυχία και ένα πρωτόγνωρο φόβο από τον έφηβο. Αυτή η κατάσταση εκφράζεται με το κλείσιμο στον εαυτό του, με την απομόνωση, με μια θλίψη η οποία μοιάζει με ένα ανομολόγητο πένθος το οποίο δεν καταλαβαίνει.
Στο βαθμό που ο έφηβος αποτελεί συγχρόνως αντικείμενο απόρριψη από τους γονείς, τότε αυτό το πένθος μεγαλώνει και γίνεται ένα άγχος συνεχές για το μέλλον που τον πλησιάζει με μεγάλα βήματα. Η έλλειψη αποδοχής η οποία καθορίζει την αυτο-αποδοχή του, τον γεμίζει με ανασφάλεια η οποία μεταφράζεται με ένα ψυχικό πόνο που δεν μπορεί να τον υποφέρει.
Σε αυτή την περίπτωση το ναρκωτικό έρχεται να εξαφανίσει αυτό τον πόνο και να προσφέρει την ικανοποίηση. Έτσι επιτυγχάνεται η μείωση του άγχους και η αναζήτηση της δύναμης για να υποφέρει την πίεση που νιώθει από τον φόβο της στέρησης του εαυτού σαν απορριπτέου, αντικαταστώντας την με την στέρηση του ναρκωτικού.
Κερεντζής Λάμπρος
Σχόλια