Οικονομική κρίση και ψυχισμός 2
Ανεργία και παιδί
Η υποβάθμιση
Ο πολίτης, εδώ και πολύ καιρό είναι θεατής μιας, τόσο όμορφης περιγραφής του τρόπου υποβάθμισης της ζωής του, σε κρατικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, χωρίς να είναι σε θέση να μπορεί να φανταστεί το εύρος και την διάρκεια αυτής της υποβάθμισης. Χωρίς να μπορεί να αντιδράσει στο την φόβο της ανεργίας που επικρεμάται πάνω από την ψυχή του.
Ο πολίτης, αποτελεί το βασικό στόχο των καινούργιων κοινωνικών αλλαγών. Είναι αυτός που θα τα υποστεί την λύση που προσφέρει το οικονομικό σύστημα στον εαυτό του, η οποία λέγεται απόλυση.
Η απόλυση, είναι η κοινωνική διαδικασία που οδηγεί στην ανεργία και η ανεργία είναι η κοινωνική διαδικασία που οδηγάει στην υποβάθμιση της ζωής του πολίτη.
Όταν ο πολίτης χάσει την εργασία του, αυτόματα υποβαθμίζεται και η ζωή του. Και δεν υποβαθμίζεται μόνο η δική του η ζωή, αλλά και η ζωή των μελών της οικογενείας του, και ιδίως των παιδιών του.
Η ανεργία επηρεάζει την ζωή του παιδιού σε όλες τις εκφράσεις την ζωής του. Μέσα και έξω από την οικογένεια.
Το μέλλον των παιδιών, είναι το αποτέλεσμα της ικανότητας του γονέα να προσφέρει εκείνες τις συνθήκες που θα επιτρέψουν στο παιδί του, να αποκτήσει αρκετά εφόδια για την αντιμετώπιση του από την κοινωνία. Η ανεργία δεν επιτρέπει στο γονέα να προσφέρει.
Στην ουσία δεν είναι η έλλειψη χρημάτων που επηρεάζει το παιδί, αλλά η σταδιακή αντανάκλαση αυτής της έλλειψη στην καθημερινότητα του.
Ο αποκλεισμός του γονέα
Ο αποκλεισμός του γονέα από την εργασία, ή, η άσκηση μιας πρόσκαιρης εργασίας, δεν φθάνει για να προσφέρει ως γονέας, την ασφάλεια στον ίδιο και στην οικογένεια του.
Δεν φθάνει να προσφέρει στο παιδί του, μια κατοικία που να πληρεί όλες τις ανάγκες του.
Δεν μπορεί να έχει πρόσβαση το παιδί του, σε μια σωστή ιατρική περίθαλψή.
Δεν μπορεί να προσφέρει καλές συνθήκες διαβίωσης, πλούσια τροφή, βιβλία, κομπιούτερ, εξόδους πολιτιστικούς (σινεμά, Θέατρο, εκθέσεις κ.λ.π.). Δεν θα μπορεί να προσφέρει αυτό που θα κάνει το παιδί του να νιώθει ευχάριστα και να είναι ασφαλή.
Σε αυτή την περίπτωση ο γονέας νιώθει μειωμένος κοινωνικά, ψυχολογικά “πεσμένος” Δεν μπορεί να παίξει το ρόλο του όπως πρέπει.
Αυτό εκφράζεται ,
1) είτε μέσω κρίσεων που ξεσποίν στην οικογένεια,
οι οποίες εκφράζουν επίσης,
α) μεγαλύτερη νευρικότητα
β) μικρότερη ανεκτικότητα
γ) έλλειψη επικοινωνίας
δ) έλλειψη αποφασιστικότητας
ε) έλλειψη ορίων
2 ) είτε με την απομάκρυνση, φυσική και ψυχολογική του γονέα από το παιδί.
Με αυτό το τρόπο, το οικονομικό πρόβλημα των γονέων και η ανεργία, διαμορφώνουν το συναισθηματικό τοπίο, το οποίο καθορίζεται από την αίσθηση αδυναμίας ανταπόκρισης του γονέα στα καθήκοντά του, από την αίσθηση της ανεπάρκειας και της αναξιότητας του. Με αυτό τον τρόπο η οικονομία, δημιουργεί καταστάσεις ψυχικές οι οποίες επηρεάζουν την συμπεριφορά της οικογένειας στο εσωτερικό της και διαμορφώνουν το πλαίσιο των αλληλεπιδράσεων μέσα και έξω από αυτήν.
Ψυχολογικές φάσεις
Με το πέρασμα του χρόνου και την συνέχιση της ανεργίας, η συμπεριφορά του γονέα, θα αρχίσει να αλλάζει ακόμα περισσότερο.
Οι έρευνες έδειξαν ότι, από την στιγμής της απόλυσης, ο απολυμένος περνάει τέσσερις ψυχολογικές φάσεις;
α) η φάση της άρνησης αποδοχής της κατάστασης.
Όπου ο απολυμένος δεν θέλει να παραδεχτεί την κατάσταση. Δεν μπορεί να αποδεχτεί την πραγματικότητα και σκέπτεται ότι θα μπορέσει να αντεπεξέλθει σύντομα.
β) Η φάση του θυμού
Σε αυτή την φάση 0 απολυμένος εκφράζεται ανοιχτά την αντίθεσή του και περιλαμβάνει όλους όσους συμμετέχουν, σε αυτή την αδικία που βιώνει. Κοινωνικοί θεσμοί, όπως η επιχείρηση,η πολιτική, η εκπαίδευση και ότι έχει να κάνει με την επικοινωνία της οικογένειας με το κοινωνικό περιβάλλον
γ) η φάση της κατάθλιψης
Η φάση της κατάθλιψης ακολουθεί την επαναστατική φάση και εκφράζεται με την διακοπή των σχέσεων με τους άλλους και “κλείσιμο”το οποίο φανερώνει την χαμηλή αυτοεκτίμηση που τρέφει ο άνεργος για τον εαυτό του.
δ) φάση της επανάκαμψης
είναι κάτι που πρέπει να γίνει αμέσως και περιλαμβάνει την ενεργοποίηση του ανέργου. Έχει να κάνει με την περισυλλογή, με την προσπάθεια να αντιληφθεί καλύτερα τα κοινωνικά δεδομένα για να τα αντιμετωπίσει. Σε αυτή την φάση η ψυχολογική υποστήριξη θεωρείται απαραίτητη στην περίπτωση που η προηγούμενη φάση έχει διαρκέσει πολύ.
Αποκλεισμός του γονέα, αποκλεισμός παιδιού
Είδαμε ότι οικονομικό πρόβλημα καθορίζει το συναίσθημα και την συμπεριφορά των γονέων με διάφορους τρόπους και αυτό καθορίζει και το παιδί.
Ο γονέας, σύμφωνα με την διάρκεια της ανεργίας, θα υιοθετήσει κανόνες και συνήθειες αρνητικές για τον ίδιο, που δεν αποτελούν εφόδια για το παιδί και δεν θα το βοηθήσουν για να μην πέσει και αυτό στην ανεργία, όταν θα μεγαλώσει.
Αυτό που έχει παρατηρηθεί είναι ότι τα φτωχά παιδιά επιτυγχάνουν λιγότερο στην ζωή, διότι δεν έχουν όλα αυτά τα καλά που περιέγραψα πάρα πάνω Δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες αλλά και την οικογενειακή παρουσία για να αποφύγουντον κοινωνικό αποκλεισμό.
Αυτό σημαίνει ότι ο αποκλεισμός του γονέα από την εργασία μετατρέπεται σε αποκλεισμός του παιδιού κατ' αρχάς:
α) από το σχολείο.
Αυτό που έχει παρατηρηθεί είναι ότι η απόδοση του παιδιού μειώνεται σε φτωχές οικογένειες και σε οικογένειες που πλήττονται από την ανεργία. Μειώνεται το ενδιαφέρον και αυτό μπορεί να αποτελέσει την αιτία εξόδου από το εκπαιδευτικό σύστημα, στην περίοδο της εφηβείας.
β) από την κοινωνία
με την ταύτηση με το γονέα, το παιδί αισθάνεται και το ίδιο τον αποκλεισμό που βιώνει η οικογένεια του.
Ο κοινωνικός αποκλεισμός, η ανεργία, βιώνεται τόσο από το γονέα, όσο και από το παιδί. Και είναι ένας παράγοντας για την υγιή ανάπτυξή και των δύο.
πίνακας: Frida Kalho
Σχόλια