Η Ασέβεια προς τους Kοινωνικούς Θεσμούς




Κάθε μέρα γινόμαστε μάρτυρες διασυρμού των κοινωνικών θεσμών με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από αυτούς που τους αντιπροσωπεύουν σε οποιαδήποτε κλίμακα της κοινωνικής ιεραρχίας και αν βρίσκονται. Όλοι αυτοί ξεχνάνε ότι, αν μια κοινωνία λειτουργεί αυτό το πετυχαίνει μέσα από την ύπαρξή τους.

Μάλλον σε αυτό το σημείο θα πρέπει να υπενθυμίσουμε, τι είναι Θεσμός και πως, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, μέσω αυτών μπόρεσε να επιβιώσει και να λειτουργήσει το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα.

Η λέξη “θεσμός” ετυμολογικά προέρχεται από το αρχαίο “τίθημι” με ρίζα θεμο- που σημαίνει τοποθετώ, βάζω στην θέση του κάτι. Ο θεσμός έχει σχέση επίσης με το ρήμα θεμελιώνω και το ουσιαστικό “θεμέλιο”. Ο θεσμός θεμελιώνει μια κοινωνία. Είναι η βάση πάνω στο οποίο στηρίζεται το οικοδόμημα της.

Οι κοινωνικοί θεσμοί είναι κοινωνικές δομές οργάνωσης οι οποίες έχουν σαν λειτουργία την διατήρηση της κοινωνίας. Διαμορφώθηκαν μέσα από το πέρασμα των χρόνων και αποτελούν τις βάσεις του κοινωνικού συστήματος. Αποτελούν ένα οργανωμένο σύστημα κοινωνικών λειτουργιών το οποίο εκφράζει τους κανόνες, τις υποχρεώσεις και τις κοινωνικές συμβάσεις που διευκολύνουν την δόμηση της κοινωνίας καθορίζοντας επίσης και τα όρια μέσα στα οποία πρέπει να κινηθεί τόσο η ίδια όσο και ο πολίτης. Δηλαδή οι θεσμοί εξασφαλίζουν την οργάνωση και την λειτουργία της.

Σαν θεσμούς μπορούμε να θεωρήσουμε τόσο κοινωνικές δομές όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η δικαιοσύνη, η οικογένεια, όπως και μορφές λειτουργίας της κοινωνίας όπως το κράτος, η οικονομία, το πολίτευμα και τα επιμέρους μέρη του, κόμματα, ιδεολογίες, αλλά και οι ρόλοι που τα απαρτίζουν, όπως ο ρόλος του πολιτικού, του βουλευτή, του πρωθυπουργού, του προέδρου της κυβέρνησης, και τέλος του πολίτη. Όλοι και όλα που αναφέρουμε, αποτελούν το σύνολο των κοινωνικών θεσμών που ασφαλίζουν, όπως είπαμε, την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας.

Η δημοκρατία λοιπόν είναι ένα θεσμός και κάθε πρόσωπο το οποίο εκλέγεται αντιπροσωπεύει το θεσμό, δηλαδή είναι το αποτέλεσμα μιας κοινωνικής λειτουργίας την οποία καλείται να υπερασπιστεί. Βρίσκεται εκεί που βρίσκεται μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες οι οποίες και αυτές εκφράζουν μορφές λειτουργίας της κοινωνίας στις η συμμετοχή του πολίτη σαν κοινωνικός θεσμός, είναι απαραίτητη.

Είναι εκπληκτικό με πόση ευκολία, από την μια αυτοί που εκφράζουν το θεσμό (θεσμικοί λειτουργοί), δεν τον προστατεύουν, αλλά αντιθέτως τον φθείρουν με την συμπεριφορά που υιοθετούν, και από την άλλη οι πολίτες, με πόση ευκολία στρέφονται ενάντια σε πρόσωπα και λειτουργίες που αντιπροσωπεύουν την ύπαρξη των θεσμών και εκφράζουν θεμελιώδεις λειτουργίες του κοινωνικού συστήματος, το οποίο τους περιβάλει.

Με πόση μανία ζητάνε την αποπομπή προσώπων, την κατάργησή λειτουργιών, ξεχνώντας ότι η επιλογή τους ήταν αποτέλεσμα μια θεσμικής λειτουργίας που εξασφάλισε και εξασφαλίζει την κοινωνική λειτουργία στην οποία και οι ίδιοι συμμετείχαν! Ξεχνώντας πως η βίαιη έξω-θεσμική κατάργησή τους στρέφεται πρωτίστως ενάντια στην υπόσταση του ίδιου τους του εαυτού τους σαν πολίτη, σαν θεσμικού παράγοντα και θεματοφύλακα, του δημοκρατικού συστήματος.

Πολλές φορές αυτή η στάση τους μας κάνει να σκεφτούμε ότι, δεν εκλαμβάνουν την παρουσία τους σαν μέρος του κοινωνικού και πολιτικού συστήματος. Εμφανίζονται πάντα σαν να είναι έξω από όλα αυτά και μακριά από την υπευθυνότητα τους για την λειτουργία του. Σαν να μην αντιλαμβάνονται ότι είναι κομμάτι των θεσμών ενάντια των οποίων στρέφονται και ότι οι θεσμοί αυτοί ασφαλίζουν την σταθερότητα της κοινωνίας που ανήκουν.

Η ασέβεια προς τους κοινωνικούς θεσμούς εκφράζει την υποτίμηση τόσο της κοινωνία όσο και της ίδιας της δημοκρατίας. Εκφράζει επίσης υποτίμηση και της ίδιας παρουσίας του πολίτη διότι και ο πολίτης, όπως είπαμε, αποτελεί ένα θεσμό της κοινωνίας και είναι αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας της.

Ο πολίτης υπάρχει και λειτουργεί σαν αναπόσπαστο κομμάτι του κοινωνικού συστήματος και των θεσμών που αντιπροσωπεύει και αυτή η ενότητα είναι που ασφαλίζει την διατήρηση και την σταθερότητα τόσο του κοινωνικού περιβάλλοντος που ανήκει, όσο και την σταθερότητα του εαυτού του.

Δηλαδή ο πολίτης βρίσκεται σε μια συνεχή αλληλεξάρτηση και αλληλεπηρεασμό με τους άλλους θεσμούς, τόσο σαν χρήστης όσο και σαν παραγωγός τους. Είναι αυτός που πρέπει να τους στηρίζει για να στηρίζεται και ο ίδιος. Είναι αυτός που πρέπει να φροντίζει για την ύπαρξή τους για να μπορεί να υπάρξει και αυτός. Μέσα από την υποστήριξη και την έμφαση της σημασίας τους για τον ίδιο, εξυψώνει τον εαυτό του και τον ορίζει σαν θεσμικό παράγοντα ο οποίος εμπεριέχει και υπεραμύνεται όλων των κοινωνικών θεσμών εξασφαλίζοντας την ύπαρξή τους, που με την σειρά τους εξασφαλίζουν την δική του ύπαρξή.

Η υποτίμηση και η κατάλυση των κοινωνικών θεσμών επιφέρει την υποτίμηση και κατάργηση τς έννοιας του πολίτη.


Κερεντζής Λάμπρος

πίνακας: Ilya Répine





Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

Η Γονεϊκότητα