Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

Βία στην τηλεόραση,

βιντεοπαιχνίδια και παιδική ψυχή

Σε μια έρευνα στις ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε πριν μερικούς μήνες, το 70% των γονιών δήλωσαν ότι δε θα άφηναν ποτέ τα παιδιά τους να παίξουν με όπλα - παιχνίδια. Ωστόσο, ο μέσος μαθητής της έκτης δημοτικού στη χώρα αυτή ξοδεύει τουλάχιστο 4 ώρες τη βδομάδα, παίζοντας βιντεοπαιχνίδια, η πλειοψηφία των οποίων έχει βίαιο θέμα και πολλούς εικονικούς θανάτους. Προφανώς, οι Αμερικανοί γονείς κάνουν διάκριση ανάμεσα στη βία στην οθόνη και στη βία με τα πλαστικά τουφέκια. Εχει βάση μια τέτοια διάκριση;
Οι ψυχολόγοι, εδώ και δεκαετίες, με πάνω από χίλιες μελέτες, έχουν δείξει τη συσχέτιση ανάμεσα στη βία στα μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας και την επιθετικότητα των ατόμων που παρακολουθούν τα βίαια προγράμματα. Ομως οι επιστήμονες έχουν λόγους να πιστεύουν ότι τα βίαια βιντεοπαιχνίδια έχουν ακόμα πιο αρνητική επίδραση.
«Με τα βιντεοπαιχνίδια δε λαμβάνεις απλώς παθητικά στάσεις ζωής και συμπεριφορές, αλλά τις προβάρεις εσύ ο ίδιος», λέει ο παιδίατρος Μάικλ Ριτς, πρώην παραγωγός ταινιών και επικεφαλής του Κέντρου για τα Μέσα και την Υγεία του Παιδιού στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
Ωστόσο, ορισμένοι μελετητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η βία στην οθόνη δεν έχει βεβαιωμένες αρνητικές επιδράσεις. Είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχουν παγκόσμια πρότυπα που να προσδιορίζουν ή να ποσοτικοποιούν το βίαιο περιεχόμενο. Πολλές πρώιμες έρευνες αποδείκνυαν απλώς ότι στα επιθετικά παιδιά αρέσει να βλέπουν επιθετική τηλεόραση, χωρίς να φωτίζουν το ερώτημα ποια από τις δύο τάσεις οδηγεί στην άλλη. Και βέβαια, η φτώχεια, η κακομεταχείριση και η ευχέρεια πρόσβασης σε αληθινά όπλα μπορούν να βάλουν ένα παιδί σε κακό μονοπάτι.
Πέρσι, μια ερευνητική ομάδα ανακοίνωσε τα αποτελέσματα 17ετούς έρευνας που παρακολούθησε 700 παιδιά από την ηλικία των 6 ετών έως την ενηλικίωση.

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν τις ώρες που κάθε παιδί περνούσε μπροστά από την οθόνη και σύγκριναν αυτούς τους αριθμούς με τις πράξεις επιθετικότητας - από απειλή μέχρι εγκληματική επίθεση - που πραγματοποίησε.

Η τάση ήταν σαφής: τα παιδιά που ξόδευαν πάνω από 3 ώρες την ημέρα παρακολουθώντας τηλεόραση στην ηλικία των 14 ετών ήταν 4 φορές πιο πιθανό να έχουν δράσει επιθετικά έως την ηλικία των 22 ετών, σε σχέση με τα παιδιά που έβλεπαν τηλεόραση λιγότερο από μια ώρα τη μέρα. Η συσχέτιση παρέμεινε και όταν λήφθηκαν υπόψη άλλοι παράγοντες, όπως η φτώχεια, η παραμέληση από τους μεγάλους, η διαμονή σε κακόφημες γειτονιές κτλ. «Δεν είναι ότι η τηλεόραση πυροδοτεί επιθετικότητα σε επιθετικούς ανθρώπους. Το είδαμε να γίνεται και σε "καλά" κορίτσια» που έχουν κλουβιάνει βλέποντας τηλεόραση, λέει ο Τζ. Τζόνσον, ψυχίατρος επιδημιολόγος και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Αλλη, πρόσφατη, μελέτη υποστηρίζει ότι η συσχέτιση ανάμεσα στην εικονική και στην πραγματική επιθετικότητα είναι ισχυρότερη ακόμα και από τη συσχέτιση ανάμεσα στο παθητικό κάπνισμα και τον καρκίνο του πνεύμονα, την πρόσληψη ασβεστίου και την οστεοπόρωση, ή την έκθεση σε μόλυβδο και τον συντελεστή ευφυίας του ανθρώπου.

Ισχυρότερη δηλαδή από συσχετίσεις που είναι γενικά αποδεκτές.
Αν και ακόμα είναι μετρημένες στα δάχτυλα οι μελέτες που αφορούν ειδικά τα βιντεοπαιχνίδια, ο Μ. Ριτς και άλλοι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτά έχουν μεγαλύτερη επίδραση στην παιδική ψυχοσύνθεση, αφού συνήθως η διεπαφή του παιδιού με το παιχνίδι είναι ένα όπλο, το οποίο πρέπει να χειριστεί για να καταστρέψει και να σκοτώσει όσο μπορεί περισσότερο.

Μια από αυτές τις έρευνες με μαθητές του κολεγίου έδειξε ότι όσοι έπαιξαν για 20 λεπτά ένα βίαιο βιντεοπαιχνίδι έκαναν 4 φορές περισσότερη ώρα να αποφασίσουν να βοηθήσουν κάποιον που είχε δεχτεί επίθεση στο διάδρομο της σχολής, σε σχέση με όσους είχαν παίξει για το ίδιο χρονικό διάστημα ένα βιντεοπαιχνίδι που δεν είχε βία.
Αλλη μελέτη έδειξε ότι η παρακολούθηση βίαιων σκηνών στην οθόνη προκαλεί διέγερση στην περιοχή του εγκεφάλου, όπου θεωρείται ότι γίνεται η αποθήκευση των αναμνήσεων μακράς διάρκειας από τραυματικές εμπειρίες. Αντίθετα, άλλες σκηνές χωρίς βία που προκαλούν την ίδια αύξηση των σφυγμών δε διεγείρουν τη συγκεκριμένη περιοχή. Ο παιδοψυχολόγος Τζον Μάρεϊ του Πανεπιστημίου του Κάνσας φοβάται ότι τα βίαια προγράμματα ίσως έχουν τις ίδιες επιπτώσεις με την πραγματική βία. «Δεν είναι "απλώς" ψυχαγωγία», λέει. «Γίνεται μια ιστορία για το πώς πρέπει να είναι η ζωή».
Είναι, άραγε, οι αμφιβολίες κάποιων ερευνητών που κάνουν την κυβέρνηση των ΗΠΑ και τις κυβερνήσεις όλων των καπιταλιστικών κρατών, στον ένα ή τον άλλο βαθμό η καθεμιά, να επιτρέπουν, αν όχι να προωθούν τη βία μέσα από τα μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας; Είναι μόνο οι λογικές μάρκετινγκ που οδηγούν τις εταιρίες κατασκευής βιντεοπαιχνιδιών να φτιάχνουν παιχνίδια που πρέπει να τα αγοράζεις σε σακούλα για να μην τρέχουν τα αίματα; Ισως είναι απλώς οι ανάγκες του ήπιας μορφής ιμπεριαλιστικού πολέμου που διεξάγεται εδώ και δεκαετίες σε βάρος τόσο του λαού των ΗΠΑ και των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων, αλλά και των λαών των άλλων χωρών που εισπράττουν την εξαγόμενη και από τα πράγματα σχεδόν επιβαλλόμενη καπιταλιστική υποκουλτούρα.
Επιμέλεια:Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣΠηγή: «Discoverhttp://www2.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=1783858