ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ

Το φαινόμενο της διαδικτυακής εξάρτησης

Στις μορφές εξάρτησης και εθισμού που ήδη είναι γνωστές και που αφορούν κατά βάση χρήση ουσιών, έρχεται να προστεθεί ο εθισμός σε ένα μέσο, που μάλιστα απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση από ειδικούς, καθώς απειλεί κυρίως την νεολαία.
H εξάρτηση από το Διαδίκτυο αναγνωρίζεται από την ψυχολογική και ψυχιατρική κοινότητα ως ξεχωριστή ψυχοσωματική διαταραχή.
Η διαδικτυακή εξάρτηση, ή αλλιώς σύνδρομο διαδικτυακού εθισμού, εξελίχθηκε παράλληλα με τη διάδοση του διαδικτύου. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα κρούσματα τέτοιας εξάρτησης παρατηρήθηκαν τα πρώτα χρόνια της 10ετίας του 90 στις Η.Π.Α. Πρώτος ,ο αμερικανός ψυχίατρος Ivan Goldberg χαρακτήρισε το φαινόμενο ως «διαδικτυακό εξάρτηση» (internet addiction) ενώ το 1995 λειτούργησε στις Η.Π.Α η πρώτη μονάδα απεξάρτησης. Αυτή η καταχρηστική διαδικτυακή ενασχόληση που οδηγεί σε εξάρτηση όπως ήδη αναφέρθηκε αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς και ενδέχεται να αποτελέσει μια από τις σοβαρότερες των επόμενων δεκαετιών

Γενικά τα χαρακτηριστικά της εξάρτησης
είναι τα εξής:

 ανάγκη για ολοένα μεγαλύτερη ενασχόληση με το αντικείμενο της
εξάρτησης,
 αίσθημα στέρησης,
 ενασχόληση περισσότερη απ' αυτήν που είχε προγραμματιστεί,
 ανεπιτυχείς προσπάθειες ελέγχου,
 μείωση άλλων δραστηριοτήτων.

Τα χαρακτηριστικά προδιάθεσης που συχνά οδηγούν στην εξάρτηση αυτή είναι η αίσθηση έλλειψης κοινωνικής θέσης και αναγνώρισης, η κοινωνική φοβία, η τάση για φαντασία, η ντροπαλότητα και η έντονη συστολή.

Πολλοί μελετητές ορίζουν ότι η εξάρτηση από το διαδίκτυο λέγεται η κατάσταση στη οποία ο χρήστης εμφανίζει τα εξής χαρακτηριστικά :
Χαμηλή αυτοπεποίθηση, ψυχολογική αναστολή, ψυχαναγκαστική διάθεση σιωπή, σύγκρουση με το περιβάλλον του λόγω της χρήσης (καθηγητές, γονείς, φίλοι), απόσυρση στον εαυτό του, χαμηλή επίδοση στις σπουδές του και υποτροπή.

Τύποι της διαδικτυακής εξάρτησης παγκοσμίως

Οι τύποι διαδικτυακής εξάρτησης συνοψίζονται στις εξής κατηγορίες.
Από αυτές ο καθένας μπορεί να προσθέσεις και άλλες νέες που εμφανίζονται συνεχώς.

.Cyber stalkin
Είναι εκφοβισμός κάποιου χρηστή από άλλον μέσω του διαδικτύου

Cyber-relation
Είναι ‘ερωτικές’ σχέσεις (τις περισσότερες φορές από έγγαμους) που έχουν κάποιοι χρήστες μεταξύ τους

Online gambling
Εθισμός στον online τζόγο, καζίνο, τυχερά παιχνίδια κ.α.

Online Software downloading
Εθισμός στην ασυνεχή λήψη προγραμμάτων, μουσικών αρχείων, παιχνιδιών και άλλων αρχείων από το διαδίκτυο.

Online game
Υπάρχει πληθώρα παιχνιδιών στο διαδίκτυο, μικρά σε μέγεθος ώστε να μπορεί κάποιος να τα παίξει από οπουδήποτε μέσω διαδικτύου. Συνήθως είναι μεγαλύτερο κίνδυνος κατασπατάλησης χρόνου σε ώρες εργασίας.

Cyberporn Addiction
Είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές για όλους τους εθισμένους και μη- εθισμένους χρήστες. Η πορνογραφία και οι παιδοφιλία μέσω διαδικτύου βρίσκεται στο επίκεντρο παρακολούθησης πολλών οργανισμών ηλεκτρονικών εγκλημάτων.

Online Auction Addiction
Είναι σε απευθείας σύνδεση δημοπρασίες οι οποίες σε ένα ποσοστό είναι πλασματικές

• Obsessive Role Play Gaming
Είναι η μεγαλύτερη απειλή για τους νέους ηλικίας 13-25 όπως περιγράφηκε παραπάνω

Chat Room Addiction
Ο γνωστός εθισμός , το γνωστό ‘chatting’ όπως το περιγράφουν οι νέοι, στο οποίο οι χρήστες επικοινωνούν με άλλους χρήστες σε οποιοδήποτε μέρος της γης.

Compulsive Surfing
Είναι το πάθος με την συνεχή πλοήγηση “αναζήτησης» στο διαδίκτυο.

Έρευνα της Dr. Kimberly Young

Η εξάρτηση από το διαδίκτυο διαπιστώνεται ,όταν ο χρήστης απαντήσει θετικά στις πέντε από τις οκτώ διαγνωστικές ερωτήσεις της Dr. Kimberly Young ,υπεύθυνη ψυχολόγος σε ένα από τα μεγαλύτερα διαγνωστικά κέντρα διαδικτυακής εξάρτησης. Τα διαγνωστικά κριτήρια της Young για την εξάρτηση από το Διαδίκτυο είναι τα εξής:

1. Αισθάνεσαι απορροφημένος στο διαδίκτυο (σκέψου μια προηγουμένη ή μια μελλοντική περίοδο σύνδεσης στο διαδίκτυο);

2. Αισθάνεσαι την ανάγκη να χρησιμοποιείς το διαδίκτυο για, διαρκώς αυξανόμενα, χρονικά διαστήματα για να επιτύχεις την ικανοποίησή σου;

3. Έκανες, επανειλημμένα, προσπάθειες, που δεν ήταν επιτυχημένες, για να ελέγξεις ή να περιορίσεις ή να σταματήσεις ολοκληρωτικά τη χρήση του διαδίκτυο;

4. Αισθάνεσαι ανήσυχος, βαρύθυμος, μελαγχολικός και ευέξαπτος όταν προσπαθείς να περιορίσεις ή να σταματήσεις ολοκληρωτικά το διαδίκτυο;

5. Όταν είσαι συνδεδεμένος με το διαδίκτυο, παραμένεις συνδεδεμένος για περισσότερο χρόνο από όσο σκόπευες αρχικά;

6. Έχεις χάσει ή κινδύνευσες να χάσες μια σημαντική σχέση, μια σημαντική εργασία, μια εκπαιδευτική ευκαιρία ή μια ευκαιρία καριέρας, επειδή είσαι χρήστης του διαδίκτυο;

7. Είπες ποτέ ψέματα σε μέλη της οικογένειας σου, στο γιατρό σου ή στον ψυχολόγο σου, για να κρύψεις την έκταση της χρήσης, από σένα, των εφαρμογών του διαδίκτυο;

8. Χρησιμοποιείς το διαδίκτυο, σαν ένα τρόπο απόδρασης από τα προβλήματα ή ανακούφισης της πολύ κακής σου διάθεσης; (π.χ. αισθήματα έλλειψης βοήθειας, ενοχής, ανυπομονησίας, μελαγχολίας) ;

Η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία έχει δημοσιεύσει οδηγίες προς τους γονείς και επισημαίνει τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσουν τα παιδιά μετά από παρατεταμένη χρήση του υπολογιστή τους και έκθεση τους στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με την αναφορά:

Το παιδί σας παραβιάζει τα χρονικά όρια πού του έχετε θέσει, όσοναφορά τη χρήση του Internet;

 Παραμελεί τις δουλειές που του έχετε αναθέσει στο σπίτι, για να
περάσει περισσότερο χρόνο συνδεδεμένο στο Internet (online);

 Δημιουργεί συχνά φιλίες μέσω Internet;

 Πόσο συχνά παραπονιέστε για τον χρόνο πού περνάει online;

 Πόσο συχνά το παιδί σας ελέγχει το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του (e
mail) , πριν κάνει κάτι άλλο;

 Πόσο συχνά απομονώνεται από τότε πού ανακάλυψε το Internet;
Παίρνει αμυντική στάση ή κυριεύεται από μυστικοπάθεια, όταν το ρωτάτε τι κάνει όσο είναι online;

 Πόσο συχνά βρίσκεται μόνο του στο δωμάτιο με το κομπιούτερ;

 Αγωνία να ξανά συνδεθεί με το Internet, όσο είναι «εκτός» (offline);

 Προτιμά να περάσει την ώρα του με το Internet, παρά έξω με φίλους;

 Εκνευρίζεται όταν του θέτετε χρονικά περιθώρια χρήσης του Internet;

 Είναι θλιμμένο ή κακόκεφο, όσο είναι offline;

Όπως αναφέρει η Ψυχιατρική Εταιρία εάν στις περισσότερες από τις παραπάνω ερωτήσεις οι απαντήσεις είναι «συχνά» ή «συνέχεια», τότε είναι πολύ πιθανό να υπάρχει αρνητική επίδραση, εξάρτηση ή κάποια επικίνδυνη συνάντηση στα δωμάτια συνομιλίας.

Προφίλ του εξαρτημένου χρήστη

Το προφίλ του εξαρτημένου χρήστη μπορεί να περιγραφεί ως ένα άτομο με χαμηλή αυτοπεποίθηση, συνήθως δεν έχει σχέση με το άλλο φύλο, δεν έχει πολλές κοινωνικές σχέσεις και επιδιώκει τον εντυπωσιασμό από τη χρήση του διαδικτύου. Συνήθως ψεύδεται για να αποκρύψει τις πολλές ώρες που ‘σπαταλάει’ στο διαδίκτυο. Επίσης είναι απογοητευμένος από τη ζωή και συνήθως έχει υποπέσει και σε άλλες εξαρτήσεις όπως ο αλκοολισμός, το κάπνισμα και οι ναρκωτικές ουσίες.

Σύμφωνα με μελέτες [πηγή: «Ενημέρωση» Έκδοση Κέντρου Συμπαραστάσεως Προνοίας Απ.Παύλου «Η Ελπίδα»] η εξάρτηση από το διαδίκτυο αναγνωρίζεται πια από
την ψυχιατρική κοινότητα ως ξεχωριστή ψυχοσωματική διαταραχή, πού χαρακτηρίζεται από:

 ανάπτυξη ανοχής, καθώς εκδηλώνεται ή ανάγκη για ολοένα αυξανόμενης χρονικής διάρκειας σύνδεση με το διαδίκτυο προς επίτευξη της επιθυμητής ευχαρίστησης και ικανοποίησης.

 συμπτώματα στέρησης, κυρίως τρόμο, ανησυχία και κακοκεφιά

 συναισθηματικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη και ευερεθιστότητα,

 διακοπή των κοινωνικών σχέσεων, πού μπορεί να εκδηλώνεται με εξασθένηση ή ολική εξαφάνιση είτε σε ποιότητα είτε σε ποσότητα.

Οι ψυχολόγοι εκτιμούν ότι χρειάζεται ειδική θεραπεία, όπως η εξάρτηση από το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που το διαδίκτυο παγιδεύει τους χρήστες του. Οι μεγαλύτερης ηλικίας για έρευνα και αναζήτηση στο διαδίκτυο και να επικοινωνούν μέσω e-mail, οι νέοι για παιχνίδια και κάθε είδους ψυχαγωγία.. Είναι ένα από τα χρησιμότερα εργαλεία για την απόκτηση γνώσης. Η μη συνετή χρήση του όμως μπορεί να περάσει στο πεδίο του εθισμού.

Το διαδίκτυο επιδρά ψυχολογικά στον χρήστη και ικανοποιεί κάποιες από τις ‘ανάγκες΄ του. Δίνει την δυνατότητα δημιουργίας μιας νέας ταυτότητας, ίσως και ανώνυμης, και δημιουργεί μια μορφή κοινωνικότητας σε μια εικονική πραγματικότητα.. Στο διαδίκτυο δεν υπάρχει ζήτημα απόρριψης λόγω εμφάνισης και ικανοποιεί την περιέργεια για τον έρωτα και το σεξ. Ο γονιός καλείται να προστατεύσει τον νέο από αυτούς τους κινδύνους.

Ο ρόλος των γονέων στο πρόβλημα
Ο ρόλος των γονέων ο σημαντικότερος και όπως θα περιγραφεί σε επόμενο κεφάλαιο είναι πολύ σημαντικοί στην προσπάθεια προστασίας και απεξάρτησης των παιδιών τους. Γενικά οι γονείς δεν ασχολούνται με το ζήτημα λόγω έλλειψης γνώσης αλλά και δεν παραδέχονται ότι δεν γνωρίζουν. Νιώθουν άβολα να μιλήσουν ή είναι υπερβολικοί ή ασυνεπείς σε κανόνες. Κρίνεται αναγκαίο κάθε γονιός να πλησιάζει το παιδί του στον τεχνολογικό τομέα ,να του διδάξει όσα γνωρίζει και να ενθαρρύνει τη χρήση του διαδικτύου σε συγκεκριμένες ωφέλιμες δραστηριότητες.

Θα πρέπει ο υπολογιστής να είναι σε κοινό γραφείο, όχι στο δωμάτιο και να γίνεται χρήση φίλτρων. Οι γονείς δεν γνωρίζουν τις διαστάσεις του φαινόμενου και είναι απαραίτητο να εκπαιδευτούν, προκειμένου να αναγνωρίζουν και να αποκρούουν πράξεις ακατάλληλων ατόμων και να μάθουν τι να κάνουν και σε ποιον να μιλήσουν όταν τους πλησιάσει κάποιος μέσω διαδικτύου.

πηγή:
από την μεταπτυχιακή μελέτη
με θέμα
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ
του
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΥΛΩΝΑ
http://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/13839/1/Milonas_Msc2010.pdf

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

Η Γονεϊκότητα