Επιθυμία και εξαναγκασμός στα πλαίσια των οικογενειακών σχέσεων
Η
οικογένεια στηρίζεται στην επιθυμία ή
τον εξαναγκασμό;
Ήταν
επιθυμία η οποία έγινε εξαναγκασμός, ή
εξαναγκασμός που έγινε επιθυμία;
Αυτό
είναι τα ερωτήματα που διαμορφώνονται
μέσα μου, παρακολουθώντας περισσότερο
εξαναγκασμένα άτομα παρά ικανοποιημένα.
Παρακολουθώντας ζευγάρια και μέλη
οικογενειών, όπου ο εξαναγκασμός, ο
φόβος, η ανασφάλεια έχουν γίνει οι
συνδετικοί κρίκοι μιας ζωής που στηρίζεται
στην αναπαραγωγή μια σχέσης χωρίς
ευχαρίστηση.
Η
βάση της συνεύρεσης δυο ανθρώπων είναι
η επιθυμία με απώτερο στόχο την ικανοποίηση
της. Είναι το φάντασμα της ηδονής που
θέλει να πάρει την σάρκα και οστά των
ερωτευμένων. Η ερωτική έλξη και την
σεξουαλική συνεύρεση, αποτελούν στοιχεία
στην βάση της συνκατασκευής της σχέσης.
Πάνω σε αυτά στηρίζεται η δημιουργία
του ζευγαριού. Η κοινωνική αποδοχή αυτής
της σχέσης γίνεται με τον γάμο. Ο γάμος
με τελετουργικούς εξαναγκασμούς
επιβάλλει μια κοινωνική συμπεριφορά
στο ζευγάρι, και διαμορφώνει συγχρόνως
το πέρασμα του από χώρο/χρόνο απόλαυσης
χώρο/χρόνο σε εξαναγκασμών. Αυτό βέβαια,
σε ψυχολογικό επίπεδο, εξαρτάται από
το βαθμό εξαναγκαστικής συνύπαρξης των
μελών του στις οικογένειες καταγωγής
τους.
Σε
κοινωνικό, επίπεδο η αναπαραγωγή των
όρων συνύπαρξης μετά τον γάμο, σημαίνει
από την μια, προσαρμογή στον κόσμο της
εργασίας και από την άλλη, προσαρμογή
στον κόσμο της κατανάλωσης. Αν σκεφτούμε
ότι η εργασία αποτελεί την οριοθέτηση
των απολαύσεων, και η κατανάλωση την
καθοδήγησή τους, θα δούμε ότι τη ύπαρξη
της ερωτικής σχέσης και αργότερα του
ζευγαριού και της οικογένειας μετατρέπονται
σε μηχανισμούς συμμόρφωσης των μελών
τους και όχι απόλαυσης υιοθετώντας την
ιδεολογία της εξαναγκαστικής διαβίωσης
και όχι της απολαυστικής συνύπαρξης.
Σαν ο γάμος να ερχόταν να διώξει, ή να
κρύψει την επιθυμία και τον ερωτισμό
της σχέσης πίσω από βιολογικούς,
κοινωνικούς και εργασιακούς όρους και
κανόνες οι οποίοι την υποτάσσουν, σε
σχέση συμβίωσης και μετατρέπουν την
λειτουργία της αντί σε πηγή ευχαρίστησης,
ελευθερίας, και πραγμάτωσης του ατόμου
σε χώρο υποταγής και ψυχικής ανισορροπίας.
Κάθε
φορά λοιπόν, συναντάμε αυτή την τέλεια
αναπαραγωγή και επανάληψη της καταπίεσης
που διαχέεται σε κάθε κυτταρικό πυρήνα
των οικογενειακών σχέσεων όπου, μέσω
από την μορφή αυτών των σχέσεων η επιθυμία
γίνεται εξαναγκασμός. Έτσι σιγά, σιγά
η επιθυμία των απολαύσεων μετατρέπεται
σε επιθυμία των εξαναγκασμών.
Μέσω
λοιπόν των εξαναγκασμών το άτομο με
βασικό στοιχείο την υποταγή προσπαθεί
να πραγματωθεί σαν εξαναγκαστική ύπαρξη
που σημαίνει την μετατροπή της επιθυμίας
του και την προσαρμογή του στους εκάστοτε
εξαναγκασμούς. Όσο καλύτερα προσαρμόζεται
σε αυτούς τους εξαναγκασμούς τόσο πιο
υγιές θεωρείται. Σαν ο εξαναγκασμός και
η αποδοχή του να αποτελεί το βασικό
στοιχείο της κοινωνικοποίησης του.
Η
οικογένεια λοιπόν εύκολα γίνεται ο
χώρος/χρόνος της αποπομπής της επιθυμίας
απόλαυσης και της αποδοχής του
εξαναγκασμού. Εύκολα γίνεται ο χώρος/χρόνος
της μετατροπής της επιθυμίας της
απόλαυσης, σε επιθυμία τους εξαναγκασμού.
Κερεντζής
Λάμπρος
Πίνακας:Ernst
Ludwig Kirchner
Σχόλια