Η διεκδίκηση του εαυτού.
Οι
κοινωνικές σχέσεις
Η
σχέση του ατόμου με το περιβάλλον
καθορίζεται από την μορφή των
αλληλεπιδράσεων με αυτό. Η αλληλεπίδραση
ορίζεται σαν ανταλλαγή λεκτική,
συμπεριφοριστική, διανοητική που
υφίσταται ανάμεσα σε δύο ή και περισσότερα
άτομα και επηρεάσει την συμπεριφορά
τους. Οι αλληλεπιδράσεις αποτελούν το
περιεχόμενο των σχέσεων και σύμφωνα με
αυτές καθορίζεται η μορφή τους. Με αυτό
τον τρόπο, η σχέση με τους άλλους επηρεάζει
το άτομο καθορίζοντας την σχέση με τον
εαυτό, καθώς και την διαμόρφωση τη
ταυτότητας του.
Σύμφωνα
με Αντόνιο Γκράμσι ο άνθρωπος κατασκευάζει και κατασκευάζεται
και η ιστορία του είναι το αποτέλεσμα
των πράξεων του. Ο κονστρουκτιβισμός επίσης,
δεν θεωρεί τον εαυτό μόνο σαν το αποτέλεσμα
των κοινωνικών καταστάσεων, αλλά
συγχρόνως και σαν κατασκευαστή και
δημιουργό τους. Σύμφωνα με τις παραπάνω
θέσεις το άτομο δεν είναι μόνο ο αποδέκτης
των κοινωνικών αλλαγών και των μεταλλάξεων,
αλλά και ενεργός παράγοντας και δημιουργός
τους. Οι ενέργειές του καθορίζουν τον
ίδιο και το περιβάλλον του. Με λίγα λόγια
διαμορφώνει το περιβάλλον, διαμορφώνοντας
τον εαυτό του και το αντίθετο.
Οι
κοινωνικές σχέσεις, είτε είναι
οικογενειακές, είτε φιλικές, είτε
επαγγελματικές αποτελούν το ιστορικό
περιεχόμενο της ανάπτυξής του ατόμου.
Αποτελούν το εργοτάξιο θα λέγαμε της
κατασκευής του εαυτού. Είναι πράξεις
αυτό-εκπλήρωσης παρέχοντας στο άτομο
την δυνατότητα να γνωρίσει, και να
δημιουργήσει αυτό που φαντάζεται για
τον ίδιο μέσα από την σχέση με τον άλλον.
Η
διεκδίκηση
Η
ανάπτυξη του ατόμου δεν είναι μια
μοναχική πορεία μέσα στον κόσμο αλλά
μια κοινωνική. Είναι μια πορεία μαζί με τους άλλους που τον περιβάλλουν,
διεκδικώντας πάντα την "ελευθερίας του", από αυτούς. Με αυτό τον τρόπο η ίδια
αλληλεπίδραση αποτελεί
μια μορφή διεκδίκησης, δηλαδή απόκτησης
αυτού που δικαιούται μέσα στην σχέση.
Η άρνηση του ατόμου να αποδεχτεί
τους όρους που θέτει το περιβάλλον,
διαμορφώνει τις αλληλεπιδράσεις ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν, σε μορφές
διεκδίκησης. Η έννοια της διεκδίκησης
έρχεται επίσης, να δώσει μια άλλη μορφή
στην κοινωνική πράξη του ατόμου, στο βαθμό που
μέσω αυτής εκφράζει την επιθυμία και
παίρνει το δικαίωμα να επηρεάσει το
περιβάλλον και να ορίσει τους όρους
της συνκατασκευής του εαυτού του.
Η
διεκδίκηση δεν αποτελεί μόνο ένα στόχο
για το άτομο, αλλά και μέσον για να
μπορεί να αναπτυχθεί. Γίνεται πράξη του εαυτού
και σαν πράξη τον διαμορφώνει. Μέσα από την αυτήν
γνωρίζει τα όρια καθώς
και τα όρια του περιβάλλοντος. Μέσω
αυτής μαθαίνει να υπερασπίζεται τις
ιδέες, τις πεποιθήσεις και τις στάσεις
ζωής του. Μαθαίνει να παίρνει πρωτοβουλίες
που τον αφορούν και αναπαράγουν το πεδίο
της ελευθερίας του. Έτσι εκφράζει την τάση
για ενεργή συμμετοχή σε αυτό που
συμβαίνει μέσα και έξω από αυτόν. Δηλαδή στην διαχείριση της σχέσης του με
το περιβάλλον και στις αποφάσεις που τον αφορούν.
Μέσα από την διεκδίκηση το άτομο υπάρχει, σαν
ξεχωριστή οντότητα ανάμεσα στους άλλους.
Η
κατασκευή του εαυτού λοιπόν είναι μια
συνεχής διεκδίκηση.
Κερεντζής
Λάμπρος
Πίνακας:
Σχόλια