Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

Οικογένεια - Σχολείο
Μια Συμπληρωματική Σχέση

Η Οικογένεια
Ο έφηβος δεν έρχεται στο σχολείο σαν λευκό χαρτί κουβαλάει σε αυτό αυτά που έχει διδαχτεί μέσα στην οικογένεια του. Τα φέρνει μέσα στην τάξη. Κουβαλάει με λίγα λόγια ένα κομμάτι από την οικογένεια του η οποία θέλει ή δεν θέλει κατέχει το μεγαλύτερο κομμάτι της υπευθυνότητας της αγωγής των παιδιών της. Είναι σημαντικό να το καταλάβουμε αυτό διότι θα μας βοηθήσει σαν γονείς, και σαν δασκάλους/καθηγητές, όπως θα βοηθήσει την ανάπτυξη και εξέλιξη των ίδιων μας των παιδιών.

Η οικογενειακή διαφορετικότητα

Κάθε οικογένεια είναι διαφορετική. Άλλες διαφορές είναι μικρές και άλλες τεράστιες
Είναι διαφορετικές σε θέματα όπως
α) Στους κανόνες και τα όρια
β) Στην συναισθηματική κάλυψη των παιδιών
γ) Στην εικόνα που έχουν για το παιδί τους
δ) Στην ιδέα που έχουν για το σχολείο και την θέση που του δίνουν στην ζωή τους σήμερα και του αύριο.
ε) Στην προσοχή που δίνουν οι γονείς στην σχολική ζωή των παιδιών τους
ζ) Στο χρόνο που προσφέρουν στα παιδιά τους σαν μαθητές
η) Στις αξίες που κουβαλά η κάθε μια για το τι είναι σημαντικό και τι όχι
θ) Στον τρόπο οργάνωσης της ζωή τους
ι)Στις σχέσεις και τον τρόπο που λειτουργεί η κάθε μία
κ) Στις σχέση με το σχολείο και με τους καθηγητές

Το Σχολείο

Το σχολείο τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζει την οικογένεια και τις καταστάσεις σύμφωνα με αξίες που έχουν να κάνουν με τα μαθήματα, με την δεκτικότητα του μαθητή,με τις εργασίες του στο σπίτι, με τις επιτυχίες του ή τις αποτυχίες του στο σχολικό πρόγραμμα .
Πολλές φορές το σχολείο προσπαθεί να καταλάβει την κύρια θέση στην ζωή των παιδιών και θεωρεί ότι η οικογένεια και οι γονείς πρέπει να συνεχίσουν σαν καθηγητές αυτό που αυτοί κάνουν στο σχολείο Με αυτό τον τρόπο οι καθηγητές παίρνουν το θάρρος και αναπτύσσουν ένα τρόπο απαξιωτικό για τους γονείς ο οποίος τους πληγώνει αρκετά για να μπορέσουν να δημιουργήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους. Για τον απλούστατο λόγο ότι φοβούνται μήπως χαρακτηριστούν σαν κακοί γονείς
Πολλοί γονείς λοιπόν παίρνουν μια απόσταση και δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για το σχολείο του σήμερα. Δεν ενδιαφέρονται για τον τρόπο που λειτουργεί ούτε για το πως δουλεύουν οι καθηγητές. Οι καθηγητές αυτή την απόσταση την εκλαμβάνουν τις περισσότερες φορές, σαν αδιαφορία για τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών τους. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να αναπτυχθεί μια παρεξήγηση η οποία θα οδηγήσει σε μια έλλειψη σεβασμού προς το σχολείο και την λειτουργία του ή αντιθέτως μια έλλειψη σεβασμού του σχολείου προς την οικογένεια. Παρεξήγηση η οποία, όπως είπαμε, εκφράζεται με την απόσταση, και πέφτει πάνω στους ώμους των παιδιών με την εκδήλωση μιας αδιαφορίας και από τα δύο μέρη και έλλειψη ενδιαφέροντος εκ μέρους του μαθητή για την εν γένει σχολική ζωή.

Τρις είναι οι βασικοί παράγοντες

που επηρεάζουν την σχέση οικογένειας – σχολείου

α) Η σχολική απόδοση του μαθητή παίζει ένα καθοριστικό ρόλο στην αντίληψη της σχέσης οικογένεια – σχολείου.
1. Οι μαθητές που έχουν καλές επιδόσεις προωθούν αυτή την σχέση
2. Οι μαθητές που αισθάνονται αποτυχημένοι την αποφεύγουν.
β) Η γονεϊκή συμμετοχή στην σχολική ζωή επηρεάζει τον τρόπο που ο μαθητής αντιλαμβάνεται αυτή την σχέση
1. Η εμπλοκή του γονέα στην σχολική ζωή προκαλεί μεγαλύτερη και πιο δυναμική την παρουσία της σχέσης οικογένειας – σχολείου.
2. Η έλλειψη εμπλοκής των γονέων δημιουργεί μια έλλειψη ενδιαφέροντος των μαθητών για αυτή την σχέση.
γ) Το κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον των γονέων
1. Εάν ο μαθητής εμπνέεται από το επάγγελμα των γονιών του το οποίο του δίνει ένα γόητρο, αυτό βοηθάει και την σχέση οικογένεια – σχολείου
2. Αντιθέτως αν ο νέος δεν αποβλέπει σε ένα επάγγελμα το οποίο εμπεριέχει κάποιο γόητρο και αν και το επάγγελμα των γονέων αλλά και του εν γένει οικογενειακού περιβάλλοντος δεν έχει κάποιο γόητρο, τότε ο μαθητής δεν βλέπει το κέρδος από μια τέτοια σχέση.

Πως βλέπουν οι μαθητές την σχέση οικογένεια – σχολείο

α) Υπάρχουν μαθητές που θεωρούν απελευθερωτική μια σχέση οικογένειας-σχολείου
β) Οι αυτόνομοι μαθητές θεωρούν καλό να υπάρχει μια απόσταση ανάμεσα στην οικογένεια και στο σχολείο με το φόβο ότι οι γονείς θα επιβάλλουν την γνώμη τους και στην σχολική ζωή τους
γ) Οι επαναστάτες μαθητές διαμαρτύρονται θεωρώντας το σχολείο σαν ένα σύστημα αποκλεισμού οπότε η σχέση οικογένειας σχολείου θα μεγαλώσει αυτό τον αποκλεισμό.
δ) Οι τεμπέληδες μαθητές είναι εκείνοι οι οποίοι θεωρούν ότι οι γονείς τους δεν ενδιαφέρονται για την επίδοσή τους, άρα η σχέση οικογένειας σχολείου, φοβούνται ότι θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα στο βαθμό που αυτή η σχέση θα είναι αρνητική σύμφωνα με την σχολική τους απόδοση.
ε) Οι ρεαλιστές μαθητές θεωρούν ότι η σχέση σχολείου-οικογένειας αποτελεί μια επιτυχία και προσφέρει καλά αποτελέσματα, διότι μπορεί να λύσει προβλήματα τα οποία εμποδίζουν την απόδοσή τους.
ζ) Οι μηδενιστές μαθητές οι οποίοι δεν δίνουν καμιά σημασία στην σχέση οικογένειας - σχολείου και δεν ελπίζουν σε τίποτα για αυτή την σχέση.
ε) Οι απολιτικοί μαθητές δεν υποστηρίζουν καθόλου αντίληψη για αυτή την σχέση.

Ο μαθητής είναι η καρδιά της σχέσης οικογένειας – σχολείου.

Ο μαθητής είναι ο στόχος αλλά και το μέσον επαφής της και επιτυχίας της οικογένειας και του σχολείου. Σύμφωνα με τις επιδόσεις του καθορίζει την αίσθηση της επιτυχίας τόσο της οικογένειας ΄όσο και του σχολείου. Η οργάνωση και των δύο καθορίζεται από την παρουσία του μαθητή και σχεδιάζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του.
Μερικοί λόγοι οι οποίοι καλούν την συμμετοχή της οικογένειας στην σχολική διαδικασία είναι:
α) Η αγωνία της οικογένειας για το σχολείο και το μέλλον των παιδιών που προσφέρει η σχολική επιτυχία
β) Το επίπεδο κοινωνικής μόρφωσης της κοινωνίας η οποία παρουσιάζεται πιο συνειδητοποιημένη για το ρόλο του σχολείο
γ) Η επιθυμία των γονέων να καταλάβουν τους παράγοντες μιας αποτυχίας των παιδιών τους
δ) Η διαφορά λειτουργίας της εκπαίδευσης από τότε που οι γονείς ήταν μαθητές και η προσπάθεια να κατανοήσουν τη σημερινή λειτουργία του σχολείου
ε) Η συμμετοχή θα βοηθήσει τον γονέα να αποφύγει την απομόνωση του σύμφωνα με τα δεδομένα της σημερινής κοινωνίας και θα τον κάνει να συμμετάσχει στις κοινωνικές διαδικασίες που καθορίζουν τον ίδιο και το παιδί του.

Η σχέση οικογένειας - σχολείου

Πολλοί είναι οι παράγοντες λοιπόν, που επηρεάζουν την σχέση οικογένειας – σχολείου σε όλα τα επίπεδα Πολλοί παράγοντες μπορεί να κρατάνε μακριά το σχολείο από την οικογένεια και το αντίθετο. Μπορεί να επενεργούν με τέτοιο τρόπο ώστε οι γονείς να προσπαθούν να αποφύγουν τους καθηγητές και οι καθηγητές τους γονείς. Αυτό βάζει τα παιδιά- μαθητές σε μια θέση διαμεσολαβητή η οποία δεν είναι και ότι το καλύτερο.
Η έλλειψη επικοινωνία γονέων με το σχολείο αποτελεί μια κοινωνική κατάσταση η οποία δεν βοηθάει την εξέλιξη του παιδαγωγικού έργου. ΄Έργο το οποίο το μοιράζονται τόσο οι καθηγητές όσο και οι γονείς αλλά από διαφορετική σκοπιά και σε διαφορετικούς χώρους.
Το καλύτερο είναι λοιπόν, το να ακούσει η οικογένεια το σχολείο και το σχολείο την οικογένεια, πράγμα που θα κάνει και τους δυο πιο πλούσιους σε παιδαγωγικές εμπειρίες και θα ανοίξει μεγαλύτερες και καλύτερες προοπτικές για τους ίδιους τους μαθητές.
Για να γίνει αυτό πρέπει η οικογένεια και το σχολείο να μείνουν σύμφωνοι στις βασικές κατευθύνσεις της εκπαίδευσης οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο την παρουσία του σχολείου όσο και αυτή της οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι το σχολείο και η οικογένεια μοιράζεται την υπευθυνότητα των μαθητών και τις αξίες οι οποίες είναι κοινές και στους δυο. Αυτό απαιτεί την αποδοχή των δυσκολιών που συναντά ο καθένας στο τομέα του. Αποδοχή των ικανοτήτων, των ευαισθησιών των κανόνων και των ορίων και των δυνατοτήτων, τόσο της οικογένειας όσο και του σχολείου.
Οι καθηγητές
Οι καθηγητές από την μεριά τους πρέπει να δούνε του γονείς σαν ένα θετικό παράγοντα για την εργασία τους. Πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη και να συνεργαστούν μαζί τους θεωρώντας ότι μπορούν να προσφέρουν και να βοηθήσουν το έργο τους.
Οι γονείς όπως είπαμε, δεν αισθάνονται καλά όταν τους μεταχειρίζονται σαν εξωτερικούς παράγοντες και τους κρατάνε μακριά από το παιδαγωγικό έργο. Ο καθηγητής πρέπει να αναγνωρίσει ότι η σχέση με τον γονέα του μαθητή θα βοηθήσει όλους, διότι σχέση οικογένειας – σχολείου είναι πάντα παρούσα και δεν μπορεί με τίποτα να αμφισβητηθεί ή να μην ληφθεί υπ' όψιν διότι είναι ενσωματωμένη στην ύπαρξη του μαθητή.
Οι γονείς
Οι γονείς μπορούν να γίνουν γνώστες του παιδαγωγικού έργου. Του τρόπου που οργανώνεται η τάξη, των δυσκολιών σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, έτσι ώστε να αντιληφθούν τις δυσκολίες που συναντά ένας καθηγητής στο έργο του. Αυτό θα τους βοηθήσει να δούνε αντικειμενικά το παιδί τους και να μην το θεωρούν θύμα. Να μην το δικαιολογούν πάντα, να τρέχουν να το υπερασπιστούν ενάντια στο σχολείο σε καταστάσεις που δεν θα έπρεπε.
Για να μπορέσουμε να έχουμε μια αποδοτικότητα ως αναφορά τους στόχους της εκπαίδευσης πρέπει τόσο η οικογένεια όσο και το σχολείο σαν δύο “εξωτερικές πραγματικότητες” του μαθητή, να ενδυναμώσουν την σχέση μεταξύ τους
Θα σημειώσουμε

Ότι όσο καλύτερη είναι η σχέση του σχολείου με την οικογένεια τόσο πιο επιτυχής είναι η προσαρμογή του μαθητή και στους δυο χώρους

Ότι η σχέση οικογένειας – σχολείου καθορίζει την ποιότητα του κλίματος στο σχολείο και στη οικογένεια και βοηθάει στην διανοητική και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του μαθητή.

Γι' αυτό:
Το σχολείο και η οικογένεια πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται στο έργο τους και όχι να βρίσκονται αντιμέτωποι.

πίνακας: Jean Miro